У Кіеве пакажуць «спецыяльны рэжым» Беларусі

25 красавіка ў Кіеве пачынаецца пяты штогадовы фестываль партызанскай культуры «Беларуская вясна-2011», які працягнецца да 13 мая.

Мерапрыемства, як анансуюць арганізатары, заклікана прыцягнуць увагу грамадскасці да рэпрэсій, якія зараз адбываюцца ў Беларусі.

«Оруэлаўская ідэалагічная машына працуе выдатна: радавы беларус на ўзроўні падсвядомасці разумее, чаму не варта публічна асуджаць дзеянні ўлады, даваць інтэрв'ю замежным СМІ, аказвацца побач з месцамі правядзення мірных акцый. Настойлівыя парушальнікі дадзеных няпісаных законаў з часам развіваюць высокі балевы парог, маюць пад рукой цёплыя рэчы і вучацца спаць са святлом», — адзначаюць украінскія арганізатары выставы.

Фэст распачаўся выставай «Спецыяльны рэжым / Special Treatment», якая з'яўляецца «водгукам на апошнюю хвалю тэрору, якая навалілася на Беларусь у снежні 2010 года пасля непрызнаных міжнароднай супольнасцю прэзідэнцкіх выбараў».

Праз турэмную графіку Юрыя Навіцкага, які быў чальцом участковай выбарчай камісіі ад апазіцыі і адседзеў 10 сутак пасля падзей 19 снежня, а затым быў звольнены з працы, праз анцікатавальныя постэры украінскага мастака Мікіты Кадана, праз паштоўкі палітвязням расійскага карыкатурыста Андрэя Більжо, а таксама праз відэаінсталяцыю Вадзіма Заміроўскага будзе перададзеная сітуацыя, «якая нагадвае хутчэй лагер для небяспечных злачынцаў, чым астравок свету і спакою ў бушуючай Еўропе».

«Турэмныя інтэр'еры на малюнках Навіцкага — не рэканструкцыі, а замалёўкі, зробленыя з натуры і сфатаграфаваныя на мабільны, які быў пранесены у камеру таемна, — распавяла інтэрнэт-газеце Naviny.by прэс-сакратар фэсту Вера Гладкіх. — Відэаінсталяцыя рэпарцёра Заміроўскага «Плошча 2010» з'яўляецца хронікай мінскіх падзей 19 снежня, што задакументавала гвалтоўнае крывавае завяршэнне мірнай грамадскай акцыі. Казачныя персанажы на допытах у следчага з «Паштовак палітвязням» Більжо — не метафара, а літаральная ілюстрацыя таго абсурду, які адбываецца ў рэчаіснасці. У знак салідарнасці з рэпрэсаванымі спецыяльна для гэтай выставы Кадан стварыў беларускі варыянт постэраў «Працэдурны пакой». Гэтая серыя сумяшчае настальгічную наіўнасць плакатаў па ахове працы і дапаможнікаў па ваеннай падрыхтоўцы».

У рамках фэсту таксама адбудзецца прэзентацыя коміксу Марыны Напрушкінай «Пераканаўчая перамога», перформанс Аляксандра Ірванца «Чыстасардэчнае прызнанне», адкрытая дыскусія аб адказнасці за свабоду перакананняў і майстар-клас «Мастацтва ў турме». «Пакуль мы можам толькі сказаць, што весці гэты майстар-клас будзе беларус, які ўжо сядзеў. Але зараз яго, хутчэй за ўсё, шукаюць у Беларусі, таму, хто гэта, пазнаюць толькі наведвальнікі майстар-класа», — дадала Вера Гладкіх.

Яшчэ наведвальнікаў фэсту чакае выстава «Belarus Press Photo-2010», прэзентацыя Belsat-TV, дэманстрацыя беларускай анімацыі, google-wave марафон «Партызанская хваля», прэзентацыя «Беларускай палічкі», выстава і майстар-класс выцінанкі.

А на дэсерт арганізатары прапануюць мірны бой падушкамі ад арганізатара мінскіх аналагаў, палітвязня Андрэя Кіма. «Бой падушкамі — гэта вельмі цікавая беларуская задума, у нас такога ніколі яшчэ не было», — падзялілася Гладкіх.

Нягледзячы на тое, што фэст прысвечаны беларускай «рэпрэсаванай культуры», забароненых чорнымі спісамі музыкантаў у праграме не значыцца. Як прызналіся арганізатары, яны бы і самі не прочкі запрасіць беларускія гурты, якім не даюць выступаць на радзіме, вось толькі бюджэт імкнецца да нуля, а бясплатна нават забароненыя музыканты выступаць не жадаюць. Як па сакрэце распавялі Naviny.by арганізатары фэсту, яны запрашалі адзін з такіх беларускіх гуртоў, але тыя адмовіліся.

Арганізатары фэсту — творчая ініцыятыва «Беларускі дэсант» — «супольнасць неабыякавых да Беларусі ўкраінцаў, сябры, сваякі або знаёмыя якіх жывуць і спрабуюць дзеяць ва ўмовах дыктатарскага рэжыму».

«Гэта не камерцыйны, не палітычны праект, — растлумачыла Вера Гладкіх. — Гэта проста група людзей, якія (у «мірны час» — гэта значыць, па-за рамкамі фэсту «Беларуска вясна») займаюцца і цікавяцца мастацтвам, выставамі, канцэртамі, перформансамі. Шэсць гадоў назад усё пачыналася з цікавасці да беларускай культуры. Бо беларуская культура для нас — гэтакая блізкая экзотыка, падобная на нашу, але ўсё ж іншая. У беларускай культуры шмат выдатных імёнаў. За час дзеяння фэсту мы пазнаёмілі наведвальнікаў з беларускім жывапісам, мультфільмамі, фатаграфіяй, паэзіяй, тэатрам. Але высвятлілася, што ваша культура цесна пераплятаецца з палітыкай. Асабіста мне, як філолагу, цікава беларуская мова. Але і яна таксама для вас — пытанне палітычнае».

«Калі да нас прыязджае беларускі мастак, паказвае свае карціны, а потым распавядае, ў якіх умовах яны ствараюцца — у людзей гэта выклікае проста шок, — прызнаецца Гладкіх. — Нам, вядома, хочацца падтрымаць беларусаў. Але сярэднестатыстычны ўкраінец насамрэч проста не паверыць, што ў вас можа такое адбывацца, сярэднестатыстычны ўкраінец думае, што Беларусь — астравок свету і спакою ў бушуючай Еўропе. Гэта ж дзіка! Мы такое бачылі толькі ў падручніках па гісторыі Ўкраіны ў 1930-я гады. І ў тое, што такое можа быць у ХХІ стагоддзі ў суседняй Беларусі, цяжка паверыць».