«Мая родная мова - беларуская». Известные белорусы о том, какой язык назвали родным на переписи
В Беларуси продолжается перепись населения. По-прежнему один из ее самых обсуждаемых вопросов — о родном языке. Звучит он так: «Ваш родной язык (язык, усвоенный первым в раннем детстве)». Его трактовка вызвала немало обсуждений в социальных сетях и офлайновых разговорах. Своими рассуждениями по поводу «роднай мовы» поделились и известные люди.
В поддержку «роднай мовы» на своей странице в Фейсбуке выступили артисты Большого театра. На протяжении двух недель под хештегами #перапіс #перапіснасельніцтва #маямова солисты и дирижеры выкладывали ролики, в которых говорили: «Мая родная мова — беларуская!». На странице театра в соцсети написано, что артисты театра «валодаюць рускай, італьянскай, нямецкай, польскай, але роднай лічаць беларускую мову!»
— Я нарадзілася і жыву ў Беларусі, і таму назаўсёды мая родная мова — беларуская, — говорит оперная певица Оксана Волкова.
Видеообращение: «Мая родная мова — беларуская!» записала и ее коллега оперная певица Ярослава Козина. В начале октября артистка гастролировала по Европе. В своем видео она приветствует всех с театральной сцены Германии и под финальные аккорды оперы «Луиза Миллер» в образе Федерики признается в любви к «роднай мове».
Про свой ответ на «моўнае пытанне» рассказал и глава МИД Владимир Макей. Во время интервью журналистами независимых СМИ министр сообщил, что в графе «родной язык» отметил — белорусский.
— […] Я, напрыклад, лічу беларускую мову сваёй роднай мовай, бо вучыўся ў беларускамоўнай школе. На жаль, не заўсёды ў паўсядзённым жыцці атрымліваецца размаўляць на ёй, але для мяне і маёй сям'і беларуская мова — родная, — сказал Владимир Макей.
На своей страничке в Фейсбук писатель Андрей Горват рассказал, что на 95 процентов «размаўляе і думае» исключительно на мове и поделился размышлениями про родной язык.
— Я не магу з упэўненасцю сказаць, якую мову першай засвоіў у дзяцінстве. Як мінімум, я не помню. Калі гэта мова мамы, то на 70% беларуская, асабліва фанетыка і сінтаксіс. Бацька, хоць і меў дзве вышэйшыя адукацыі (адну з іх атрымаў у Расіі), дома страшна трасяніў. Думаю, ён рабіў гэта наўмысна. Мне ўелася ў памяць, як ён сказаў: «Не ежэвіка, а ажыны. Ежэвіка расце пад Масквой», — рассуждает Андрей Горват. — У нас дома казалі «спасіба», але таксама казалі: «дзякуй богу», «няма» і «хай будзе».
Ну, а навучыўся чытаць я па часопісе «Вожык». Першае, што прачытаў, — «Каляндар Вожыка». Так называлася рубрыка. Потым — увесь часопіс, да позняй ночы, ад коркі да коркі. Гэта я ўжо помню. Таму мая першая засвоеная пісьмовая мова — адназначна беларуская.
У школе я пісаў вершы па-беларуску. У старэйшых класах выпісваў газеты «Літаратура і мастацтва» і «Наша слова». Нават быў сябрам ТБМ (Таварыстра беларускай мовы. — Прим. TUT.BY).
Паступаў на журфак, здаваў іспыты па-беларуску. Гэта быў мой выбар.
Але праз некалькі год я сфармуляваў для сябе, што беларуская мова — мёртвая. Што беларускамоўныя людзі - фрыкі. Прывозіў з дому слоікі з варэннем, абгорнутыя ў газету «ЛіМ». Так не засталося ніякіх доказаў, і здавалася, што нічога беларускага ніколі не было. Пакуль аднойчы я не запытаўся ў мамы, кім быў мой прадзед Арцём. Ну, наступае такі момант, калі хочацца ведаць гэта ўсё. Мама расказвала па тэлефоне, а я спешна запісваў. Пасля размовы захацеў гэты запіс перапісаць «граматна», але зразумеў, што ён ідэальна кладзецца толькі на беларускую мову, што на іншай мове гэта будзе зусім іншая гісторыя.
С призывом «адзначыць беларускую мову роднай» выступил и директор Купаловского театра Павел Латушко. Такое сообщение появилось в его инстаграм.
В любви к мове призналась и Александра Чичикова — «Мисс мира на коляске-2017».
— Каб абараніць мову спачатку трэба адрадзіць любоў да мовы. А як адрадзіць любоў? — задалась вопросом Александра Чичикова в своем инстаграм. — Мне вельмі падабаецца, калі я бачу афішу, аб’явы на беларускай мове, калі я бачу ўсе больш людзей, якія размаўляюць на роднай мове. Гэтымі маленькiмi крокамі і адраджаецца любоў. […].