Яўген Барышнікаў: “Беларусы могуць пры магчымасці збегчы ў лес і з лесу шарахнуць”

Источник материала:  
11.03.2011 15:08 — Новости Общества

Яўген Барышнікаў: “Беларусы могуць пры магчымасці збегчы ў лес і з лесу шарахнуць”

  • TUT.BY
/

Яўген Барышнікаў: “Беларусы могуць пры магчымасці збегчы ў лес і з лесу шарахнуць”"Быць беларусам – што гэта значыць?" — у супольным праекце Budzma.org i TUT.BY вядомыя ў сваіх сферах дзейнасці людзі расказваюць, што для іх значыць быць беларусам. Сёння на пытанні анкеты адказвае Яўген Барышнікаў, пераможца фестываля “Бардаўская восень-2010″ (Бельск, Польшча), сябра Беларускага Дударскага Клуба, намеснік старшыні Студэнцкага Этнаграфічнага Таварыства.

- Быць беларусам — што гэта значыць? Якое значэнне Вы ўкладаеце ў слова беларус/беларуска?

- Дзіўна на такое пытанне адказваць чалавеку, у якога ў пасведчанні аб народзінах напісана "рускі". Мой дзед быў афіцэрам, іх кідала па розных мясцінах, але неўзабаве яны аселі ў Беларусі. Падчас усіх перапісаў я шчыра кажу, што рускі. Калі я вучыўся ў школе, былі знаёмыя беларускамоўныя, але размовы пра мову былі на ўзроўні лёгкіх сантыментаў. Пераломным момантам для мяне стала паездка ў ЗША, калі па некалькі разоў тлумачыў, чым ты сапраўды адрозніваешся ад рускіх. І асабліва калі нарадзіўся сын. Мяне, канешне, можна папракнуць, што я маскаль. Таму я хацеў, каб тыя каштоўнасці, якія я цаню, якія могуць быць у беларуса, сын меў. Каб ён мог сказаць: беларуская мова - мая родная. І для гэтага трэба ведаць яе самому і размаўляць.

Людзі ў нас, вывучаючы ў школе мову і літаратуру, жывучы ў абсалютна рускамоўным асяродку, думаюць, што яны могуць вось так вось: пстрык - і пачаць размаўляць па-беларуску. Насамрэч нават элементарных ведаў - як будзе "чайнік" па-беларуску - не маюць. Недзе каля году ў мяне заняло вывучэнне мовы, чытанне тэкстаў, спробы камунікацыяў. Выхаваць беларускамоўнае дзіця ў Беларусі - гэта праблема. У нашых умовах быць беларусам - даволі складана, і гэта пэўны пратэст. Тым не менш зараз я пачуваю сябе вельмі гарманічна.

- Якія ўнікальныя беларускія рысы характару і светагляду ўласцівыя беларусам?

- Ідэнтычнасць - яна хутчэй не этнічная. Акрамя яе ёсць пэўная лаяльнасць да пэўных каштоўнасцяў, культурных кодаў, гістарычных падзеяў, асобаў, міфаў. Важны момант — адчуванне прыналежнасці да зямлі. Напрыклад, бабулі на вёсцы, яны тутэйшыя, і ім усё роўна, як называецца пры гэтым дзяржава, бо людзі прывязаны менавіта да зямлі.

- Назавіце тры-пяць асноўных падзеяў з гісторыі Беларусі, без ведання якіх беларус — не беларус.

- Гісторыя фарміравання беларускай народнасці, часы існавання Рэчы Паспалітай. Але для адказу на гэтае пытанне прасцей падысці да бабулькі на вёсцы, якая скончыла 5 класаў, у лепшым разе, і спытаць у яе, якія гістарычныя падзеі яна ведае. Яна не будзе расказваць пра Вялікае княства Літоўскае, пра Полацкае княства, пра славяна-балцкі сінтэз і ўсё такое. Пры гэтым сказаць, што яна не беларуска — будзе глупствам. Я не веру, што веданне нейкіх гістарычных этапаў гарантуе беларускасць.

- Якія традыцыі павінен ведаць і захоўваць беларус?

- Я не стану заклікаць – давайце ўсе хадзіць на Купалле. Ад гэтага мы не станем беларусамі. У нас, на жаль, за савецкай уладай стаўленне да беларускай культуры пераўтварылася ў метафару "беларускія куточкі". Сёння ў любым садочку і школе ёсць беларускі куточак, там ляжыць якая-небудзь прасліца, верацёнца, рушнічок, кашулька, і гэта ўсё пыліцца... І я не ведаю, навошта гэта трэба, але ведаю, што гэта трэба шанаваць. А чаму і як з гэтым жыць - ніхто нікому не тлумачыць.

Тое, што я ў сваёй дзейнасці спрабую зрабіць, як і шмат хто яшчэ, - паказаць, што гэта ўсё жывое, што гэта можа існаваць у сучасным шматкультурным свеце і выглядае не горш і не лепш, чым, напрыклад, індыйская ці кітайская культура. Мне падабаецца такі падыход, як проста паказваць моц і прывабнасць пэўнай ідэі праз сваю чыннасць і ўласны прыклад. Калі людзі бачаць прыгажосць і ўтылітарнасць традыцыйных рэчаў, калі гэта можа быць ужыта ў сучасных варунках - яно будзе жыць.

- Беларус без ведання мовы - беларус?

- Мова, гэта вельмі важна. На жаль, зараз беларуская мова і традыцыйная культура ўспрымаюцца як экзотыка.

- Чым беларускім Вы ганарыцеся?

- 40 тамоў этнаграфічнага зборніка "Беларуская народная творчаць". Высокая ступень захаванасці традыцыяў, якія дагэтуль жывуць.

- Што робіць нас, беларусаў, адметнымі сярод суседзяў і ва ўсім свеце?

- Асцярожнасць. Не труслівасць, а вельмі крытычнае ўспрыманне новага, чужога. Беларусы могуць пры магчымасці збегчы ў лес і з лесу шарахнуць. Моц гаспадарская — беларусы бароняць сваё.

- Якой Вы бачыце будучыню Беларусі?

- Я не пераймаюся на гэты конт. Прыгадваю Уладзіміра Арлова, які на беларускім калегіуме расказваў: калі пачынаюць казаць, што ўсё вельмі кепска, ён прыгадвае 1970-я гады, калі з патоку студэнтаў-гісторыкаў ніхто не ведаў, хто такая Еўфрасіння Полацкая. Пакуль будуць моцныя людзі, якія змогуць сваім прыкладам паказваць прывабнасць гэтай культуры, усё будзе жыць і развівацца. 

Быть белорусом: Игорь Логвинов >>>
Быть белорусом: Игорь Корзун >>>
Быть белорусом: Жанна Капусникова >>>
Быць беларусам: Ян Бусел >>>
Быць беларусам: Сяргей Скараход >>>
Быць беларусам: Зміцер Вішнеў >>>
Быць беларусам: Павел Кашырын >>>
Быць беларусам: Андрусь Такінданг >>>
Быть белорусом: Светлана Бень >>>
Быть белорусом: Тамара Сидоренко >>> 
Быть белорусом: Валентина Киселева >>>
Быць беларусам: Андрэй Кудзіненка >>>
Быць беларусам: Люся Лушчык >>> 
Быць беларусам: Вецер Механічны >>> 
Быць беларусам: Васіль Стражаў >>> 
Быць беларусам: Ігар Сарокін >>>  
Быць беларусам: Яўген Калмыкоў >>> 
Быць беларусам: Уладзімір Беражкоў >>> 
Быць беларусам: Алег Латышонак >>> 
Быть белорусом: Сергей Фещенко >>> 
Быць беларусам: Андрэй Курэйчык >>> 
Быть белорусом: Анна Шаркунова >>> 
Быть белорусом: Вадим Матулис >>> 
Быть белорусом: Инна Афанасьева >>> 
Быть белорусом: Василий Коктыш >>> 
Быць беларусам: Сяргей Ганчар >>> 
Быть белорусом: Алексей Хлестов >>> 
Быть белорусом: Жанна Тройно >>> 
Быть белорусом: Юрий Зиссер >>>
Быць беларусам: Ігар Гулюк >>>
 (оригинал новости)
←Минск готов оказать помощь японскому побратиму — городу Сендай, пострадавшему от цунами

Лента Новостей ТОП-Новости Беларуси
Яндекс.Метрика