Рэформы ў Беларусі спатыкаюцца аб падаткі

Мяркуючы па апублікаваных сёньня выніках дасьледваньня Doing Business 2011, бравурны лібэлізацыйны крок беларускіх уладаў спатыкнуўся аб падаткаабкладаньне. Менавіта па гэтым яскрава няўдачным паказчыку найбольш чакаліся хоць нейкія паляпшэньні, якіх так і не адбылося.

Беларусь была і застаецца краінай з найгоршай у сьвеце падатковай сыстэмаю.

Паводле Ўсясьветнага банку, поўная стаўка падаткаў у Беларусі складае неверагодныя 80,4% ад прыбытку ў параўнаньні з 43% у разьвітых краінах і асабліва 41,2% у краінах Усходняй Эўропы і Цэнтральнай Азіі. Да гэтага дадаецца колькасьць часу, які прадпрымальнікі вымушаныя траціць на выплату падаткаў (798 гадзін у год у параўнаньні з у сярэднім 313,9 г. у іншых краін нашага рэгіёна) ці колькасьць плацяжоў (82 супраць 41,7 у суседзяў).

Прыярытэтам для ўладаў застаецца напаўняльнасьць бюджэта і фінансаваньне непад’ёмных сацыяльных праграмаў — а значыць яна будзе працягваць выціскаць сокі з прадуктыўнай часткі грамадзтва, то бок з прадпрымальнікаў. А значыць, што намеціўся пэўны псыхалягічны (ці ня вельмі псыхалягічны) бар’ер на шляху рэформаў.

Паўнавартасная лібэралізацыя разумее пад сабою скарачэньне дзяржаўнага ўмяшальніцтва ў жыцьцё краіны, што, падобна, яўна супярэчыць ладу мысьленьня сёньняшніх беларускіх чыноўнікаў.

Ня так складана скасаваць адміністратыўныя перашкоды для нармалёвага вядзеньня прадпрымальніцкай дзейнасьці: спрасьціць працэдуру рэгістрацыі бізнэса, ліцэнсіяваньне, справаздачнасьць. Менавіта коштам гэтых рэчаў беларускія рэформы атрымоўвалі добрыя ацэнкі ў мінулыя пару гадоў. Цяпер гэты "рэсурс для ўдасканаленьня" вычарпаны, і зьяўляецца бар"ер: куды складаней адмаўляцца ад лішніх паступленьняў у дзяржаўны скарб, для чаго давядзецца адпаведна скарачаць дзяржаўныя выдаткі, ад пэнсій электарату да фінансаваньня сілавых структураў.

Таму ў наступным годзе вялікага прагрэса чакаць не даводзіцца. Хутчэй за ўсё дзяржава менавіта што спрасьціць працэдуру падаткаабкладаньня, скараціць колькасьць падаткаў і пэрыядычнасьць іх узыманьня, але ў фінансавым вымярэньні падатковы прэс на эканоміку наўрад ці істотна аблегчыцца.

На самой жа справе навядзеньне парадка ў падатковай сыстэме моцна назрэла,

эканоміка Беларусі не нагэтулькі разьвітая, каб дзяржава магла дазваляць сабе браць вялікія падаткі з грамадзян,

пагатоў калі гэтыя падаткі нават больш, чым у вядомай сваёй зарэгуляванасьцю Заходняй Эўропе. Зрэшты, пабачым, што нам прынясе славутая Дырэктыва нумар чатыры.