Вятранка: дзіцячая інфекцыя з недзіцячымі наступствамі
Эпідэміёлагі канстатуюць: з пачатку гэтага года ў сталіцы назіраецца актывізацыя захваральнасці насельніцтва горада на ветраную воспу. Так, за першы квартал гэтую інфекцыю падхапіла 8079 мінчан. Для параўнання: год назад за першы квартал захварэла 3263 чалавекі.
Па шматлікіх назіраннях пад'ёмы захваральнасці адбываюцца кожныя 5—7 гадоў. У гады з максімальнай захваральнасцю колькасць ахвяр ветраной воспы можа дасягаць 16,5—17 тысяч чалавек. Асноўную колькасць захварэлых на ветраную воспу традыцыйна складаюць дзеці ва ўзросце да 18 гадоў, аднак самым уразлівым кантынгентам застаюцца дзеці ва ўзросце ад 2 да 6 гадоў, як правіла, выхаванцы дзіцячых садкоў.
У дзіцячым узросце хвароба амаль заўсёды працякае лёгка. Пасля 12 гадоў працяканне хваробы ўжо прыкметна ўскладняецца, а дарослыя людзі хварэюць гэтай "дзіцячай інфекцыяй" ужо вельмі цяжка.
Заражэнне ветраной воспай адбываецца пры непасрэдным кантакце з хворым паветрана-кропельным шляхам. Інфекцыя трапляе ў арганізм праз верхнія дыхальныя шляхі, затым вірус пранікае ў кроў, а потым у скуру і слізістыя абалонкі. Інкубацыйны перыяд хваробы ад моманту заражэння і да першых клінічных сімптомаў доўжыцца ад 11 да 21 дня.
Пачатак хваробы, як правіла, заўсёды востры, характарызуецца ўмераным павышэннем тэмпературы і ўзнікненнем пухірковага сыпу. Спачатку на скуры з'яўляюцца невялікія чырвоныя плямкі, якія раз пару гадзін пераўтвараюцца ў пухіры з празрыстай вадкасцю. Гэтыя пухіркі ўжо на другі дзень мутнеюць, іх паверхня зморшчваецца і пакрываецца скарынкай. Прыкладна праз сем-восем дзён скарынкі падсыхаюць і адвальваюцца, не пакідаючы на скуры слядоў.
Спецыялісты папярэджваюць, што да ўрача трэба звяртацца пры першых жа сімптомах захворвання і з'яўленні сыпу, паколькі ў выніку хваробы могуць развіцца ўскладненні, зрэдку — вельмі цяжкія. Ускладненні ад ветраной воспы звычайна ўзнікаюць у выніку далучэння да яе другаснай інфекцыі. Зрэдку на пяты ці сёмы дзень у хворага развіваецца менінгаэнцэфаліт вірусна-алергічнага паходжання. Медыкам вядомыя таксама і асобныя выпадкі развіцця нефрыту і ачаговага міякардыту.
Заразіцца ветраной воспай можна на працягу ўсяго года, але са студзеня па чэрвень рызыка заражэння намнога вышэйшая, паколькі ў гэты час расце колькасць хворых на ветраную воспу. Часцей за ўсё ветраной воспай дзеці заражаюцца ў школах і дзіцячых садках, дзе сканцэнтравана вялікая колькасць дзяцей. Захварэлы чалавек можа быць крыніцай заражэння яшчэ за 24 гадзіны да з'яўлення ў яго высыпкі.
Вірус, які выклікае ветраную воспу, у многіх выпадках, нават калі хвароба працякала ў дзіцяці ў лёгкай форме, не выдаляецца цалкам з арганізма, а перамяшчаецца па нервовых валокнах у спінны мозг і на пэўны час там "засынае". У будучыні ў такіх людзей, якія хварэлі ў дзяцінстве вятранкай, пасля пераахалоджвання, уздзейнічання стрэсавых і іншых фактараў, вірус "абуджаецца" і выклікае апаясвальны лішай. Гэтае захворванне суправаджаецца сыпам на адным баку цела па ходу размяшчэння нервовых канчаткаў, інтэнсіўным болевым сіндромам і прыносіць хвораму шмат пакутаў. Такая клінічная карціна можа паўтарацца па некалькі разоў на год. Прычым гэтая хвароба цяжка паддаецца лячэнню.
Ці ёсць спосаб абараніцца ад "дзіцячай інфекцыі"? Надзейную абарону ад ветраной воспы забяспечваюць вакцыны. Пакуль што яны не ўключаны ў каляндар бясплатных прафілактычных прышчэпак у нашай краіне, таму зрабіць іх можна толькі платна.
Міністэрствам аховы здароўя зарэгістраваны і дазволены для выкарыстання ў Беларусі бельгійская вакцына "Варылрыкс" і японская "Акавакс". Для фарміравання надзейнай аховы з дапамогай вакцыны "Варылрыкс" дзецям ва ўзросце ад 12 месяцаў да 13 гадоў дастаткова адной дозы вакцыны. Для падлеткаў ва ўзросце ад 13 гадоў і старэйшым для стварэння паўнавартаснай аховы неабходныя дзве прышчэпкі вакцынай "Варылрыкс" (па адной дозе з інтэрвалам у 6—10 тыдняў). Для фарміравання аховы з дапамогай вакцыны "Акавакс" у любым узросце дастаткова адной прышчэпкі.
Спецыялісты Мінскага гарадскога цэнтра гігіены і эпідэміялогіі запэўніваюць, што працяглыя назіранні за людзьмі, што зрабілі прышчэпку, сведчаць, што са 100 прышчэпленых ад 88 да 94 чалавек ветраной воспай ужо ніколі не хварэюць. Пры гэтым мінімізуецца і рызыка развіцця ў больш сталым узросце апаясвальнага лішая. У 6—12 чалавек са 100 прышчэпленых у выпадку кантакту з інфіцыяваным можа развіцца ветраная воспа, але яна будзе працякаць толькі ў лёгкай форме. Працягласць абароны пасля прышчэпкі складае 20 гадоў і больш. Ёсць у прышчэпак і яшчэ адзін важны "плюс": увядзенне вакцыны "Варылрыкс" на працягу чатырох і вакцыны "Акавакс" на працягу першых трох дзён пасля кантакту з хворым на ветраную воспу дазваляе папярэдзіць развіццё захворвання ў большасці вакцынаваных...
Надзея НІКАЛАЕВА.