Бахарэвіч і Жбанкоў рассакрэчваюць ментальны код беларусаў

Ляскат зброі, трэск вогнішча, крыкі жарсці, пошчак салаўя… У фільмах можна пачуць усё. А ці магчыма адчуць атмасферу, якую ў словы заклаў аўтар, калі чытаеш кнігу?

Трэйлеры, альбо рэкламныя ролікі мастацкіх фільмаў, ужо даўно сталі нормай нашага жыцця. Дык чаму не скарыстаць такі падыход у літаратуры?

Выйсце — буктрэйлер! Ён дае магчымасць зразумець і адчуць аўтара і герояў, час і атмасферу. Па-іншаму зірнуць нават на вядомыя ўсім творы і аўтараў.

Першы ў Беларусі прафесійны буктрэйлер прадстаўляе культурніцкая кампанія “Будзьма беларусамі!”. Ён створаны паводле апавядання Міхася Стральцова “Смаленне вепрука” рэжысёрам Зміцерам Вайноўскім, а ў галоўных ролях — Альгерд Бахарэвіч і Максім Жбанкоў!

“Людзі цяпер чытаюць няшмат. І гэта шкада. Я лічу, вельмі важная справа — данесці варты літаратурны твор да чытача. Але паўстае пытанне: як? Тут трэба сучасны інструмент, з дапамогай якога ва ўмовах сённяшняй, збольшага электроннай, камунікацыі кніга можа знайсці свайго чытача. На маю думку, буктрэйлер якраз і ёсць такім інструментам”, — тлумачыць асноўную мэту праекта Зміцер Вайноўскі, стваральнік буктрэйлера. Адбор быў вельмі няпростым: “Я столькі кніг перачытаў! Канечне, хацелася б узяць твор Уладзіміра Караткевіча. Але буктрэйлер на яго запатрабаваў бы неймаверных рэсурсаў. А рабіць абы-як — навошта? Калі твае словы не лепшыя за цішыню, памаўчы. Так і тут. Я шукаў невялікае, ціхае апавяданне, пра якое можна было б гэтак жа ціха сказаць. Знайшоў адказ у “Гамбургскім рахунку” Альгерда Бахарэвіча. Я прачытаў у ім пра “Смаленне вепрука” і зразумеў: вось гэты твор! Гэта тое, што трэба!”

Буктрэйлер адметны. У ім няма галоўнага героя. У ім абодва героі галоўныя. Адну з роляў, бясспрэчна, атрымаў Альгерд Бахарэвіч. Рэжысёра кранула яго пазіцыя, яго словы, павага аднаго аўтара да другога. “Мне падалося, што Бахарэвіч вельмі добра зразумеў Стральцова, — кажа З. Вайноўскі. — Чалавек, які добра яго зразумеў, і павінен сказаць ад яго”.
Не згаворваючыся з рэжысёрам, гэтыя словы пацвердзіў і сам Альгерд Бахарэвіч: “Міхась Стральцоў у свой час сапраўды стаўся для мяне адкрыццём, і я пастараўся, каб гэта адчувалася ў вобразе, які мяне запрасілі стварыць. Стральцоў — у нейкім сэнсе марсіянін у беларускай літаратуры: самотны, нервовы, тонкі, адукаваны і чулы да вусцішы свету. Чалавек не адсюль. А значыць, у нас ёсць нешта агульнае, нават калі казаць пра Бахарэвіча-чытача і Стральцова-пісьменніка. Я адчуваю сваю сувязь з ім”.

Дзякуючы буктрэйлеру адкрыў для сябе “Смаленне вепрука” Максім Жбанкоў, які прачытаў апавяданне ўжо падчас здымак. І ўсе, хто працаваў над гэтым праектам, палюбілі М. Стральцова, яго творы. “Мы шмат пра яго размаўлялі, чыталі, — дзеліцца спадар Вайноўскі. — І дзякуючы аўтару і працы над яго апавяданнем перш за ўсё я стаў лепш чытаць наш ментальны код. Я не магу сказаць, што цяпер я яго вельмі добра чытаю, але стварэнне буктрэйлера мне вельмі дапамагло. У гэтай працы я спрабую яго намаляваць, бо ментальны код насамрэч складаецца з гэтых галінак, з гэтых гукаў, колераў, словаў. Гэта ўсё робіць нас беларусамі!”

Запрашаем усіх скарыстацца культурніцкай машынай часу і перанесціся ў 1973 год, стаць часткай стральцоўскага космасу і разам паспрабаваць разгадаць адзін з найбольш загадкавых твораў беларускай літаратуры.

Апавяданне Міхася Стральцова "Смаленне вепрука" чытайце тут.

Больш беларускай літаратуры шукайце тут: Kamunikat.org, Knihi.com.

Пра беларускіх пісьменнікаў чытайце тут: Lit-bel.org.