Цмок на камені. Жыхары вёскі на Ліёзненшчыне маюць калекцыю незвычайных рэчаў

Іван Аляк­санд­ра­віч Яно­віч, жы­хар вёс­кі Чар­ні­цы Лёз­нен­ска­га ра­ё­на, мае цікавую калекцыю. Лі­та­раль­на ў ага­ро­дзе ён знай­шоў ма­не­ту пазамінулага ста­год­дзя. А ў на­ва­кол­лях уласнага до­ма - бе­лы мар­мур і "мар­скія ка­мя­ні". Знай­шоў і ка­ва­лак... ме­тэа­ры­ту! Вяс­ко­вы ін­тэ­лі­гент захап­ля­ец­ца края­знаў­ствам, вы­дат­на ва­ло­дае ня­мец­кай мо­вай.




- Я не лі­чу, што ў мя­не дар неш­та зна­хо­дзіць, прос­та за­ўва­жаю ўся­кія "дро­бя­зі". Той жа мар­мур… Знай­шоў яго ка­ля да­ро­гі. Ві­даць, даў­но ўпаў - ка­лі яго вез­лі ў Ра­сію. Ду­маю, што гэ­ты ка­мень мог быць вы­ка­ры­ста­ны для ства­рэн­ня пастамен­та пом­ні­ка. У ста­ра­даў­нія ча­сы паўз на­шу вёс­ку вез­лі шмат та­ва­раў, мно­гія іш­лі ў Кі­еў па­кла­ніц­ца мо­шчам свя­тых. Ду­ма­е­це, што Чар­ні­цы - та­кая наз­ва, бо ад­най­мен­ных ягад мно­га? Не, чар­ні­ца­мі на­зы­ва­лі ма­на­шак - яны ў чор­ным адзен­ні. Манашкі спы­ня­лі­ся тут, каб ад­па­чыць і зноў ад­пра­віц­ца ў шлях, - рас­каз­вае Іван Аляк­санд­ра­віч.

Яму ідзе вось­мы дзя­ся­так. Га­на­рыц­ца тым, што ро­дам з Па­лес­ся. Пра­ца­ваў настаў­ні­кам, ды­рэк­та­рам шко­лы-ін­тэр­на­та. Шмат па­да­рож­ні­чаў. Слу­жыў на Кубе ў ра­кет­ных вой­сках. Бы­ло гэ­та ў ча­сы вя­до­ма­га Ка­рыб­ска­га кры­зі­су, падчас праў­лен­ня Хру­шчо­ва і Ке­нэ­дзі, ка­лі ледзь не па­ча­ла­ся ядзер­ная вай­на.

Па­куль гу­та­ры­лі, з ле­су з гры­ба­мі прый­шла яго жон­ка Тац­ця­на Фё­да­раў­на, якая так­са­ма пра­ца­ва­ла ў шко­ле. Жан­чы­на па­ка­за­ла ка­лек­цыю ма­нет - у асноў­ным са­вец­ка­га ча­су.

Мя­не за­ці­ка­віў мя­шо­чак з іе­рог­лі­фа­мі, з яко­га яна вы­сы­па­ла ка­пей­кі і руб­лі.

- Гэ­ты мя­шок мой дзядзь­ка з вай­ны пры­вёз. Ён ва­я­ваў з япон­ца­мі. Што на мяшку на­пі­са­на, не ве­даю. Але ж па­гля­дзі­це: коль­кі га­доў прай­шло з той вай­ны, а мя­шок быц­цам учо­ра зра­бі­лі, - ка­жа Тац­ця­на Фё­да­раў­на.

Яновічы па­ка­за­лі мне шмат ці­ка­ва­га. У тым ліку ка­мень з "вы­явай" цмо­ка. А вось "ме­тэа­рыт" так і не знай­шлі - за­бы­лі­ся, ку­ды па­кла­лі. Абя­ца­лі па­ве­да­міць, ка­лі зной­дуць.

Фо­та ка­ме­ня з цмокам я па­ка­заў спе­цы­я­ліс­ту.

- Не, на­ву­ко­вай сен­са­цыі тут няма. Ка­мень з вы­явай цмо­ка - звы­чай­ны. Прырода і час час­та бы­ва­юць вы­дат­ны­мі мас­та­ка­мі. Вось і ў мя­не ёсць ка­мень, на якім вы­ява ча­ла­веч­ка. Але не мас­так ка­мен­на­га ве­ку яго на­ма­ля­ваў… Наконт камня, наконт якога жыхары вёскі думаюць, што гэта кавалак метэарыта. Ка­неш­не, бы­ло б ці­ка­ва яго ўба­чыць, ка­лі гэ­та на­са­мрэч ка­мень з ня­бё­саў. Мож­на ад­пра­віць яго ў Мінск на экс­пер­ты­зу. На­коль­кі я ве­даю, там ёсць спе­цы­яль­ная ла­ба­ра­то­рыя, - кан­суль­туе Ва­ле­рый Шы­ша­наў, на­мес­нік ды­рэк­та­ра Ві­цеб­ска­га аб­лас­но­га края­знаў­ча­га му­зея па на­ву­ко­вай пра­цы.

У лю­бым вы­пад­ку мож­на па­ра­да­вац­ца за пен­сі­я­не­раў, якія ба­чаць пры­га­жосць у ка­мя­нях і пры­кмя­ча­юць тое, на што ін­шыя і ўва­гі не звяр­ну­лі б.