Рыгор Барадулін на дадзены момант з’яўляецца апошнім беларусам, атрымаўшым ганаровае званне “Народны паэт Беларусі”.
Па яго біяграфіі можна здымаць кінастужкі. Жыццё паэта было насычана плённай працай на карысць краіны, мовы, у ім было шмат яскравых сустрэч з вядомымі паэтамі, празаікамі, культурнымі і дзяржаўнымі дзеячамі. Рыгор Іванавіч прымаў удзел у 39-й сесіі Генеральнай Асамблеі ААН у 1984 годзе. Пазней, у 2004, паэт пабываў на асабістай аўдыенцыі ў Ватыкане ў пантыфіка Яна Паўла II. Паверце, што адкрыўшы для сябе жыццёвы і творчы шлях нашага вядомага земляка, вы знойдзеце шмат чаго цікавага, адметнага і неверагоднага.
Рыгор Барадулін пачаў сваю творчую дзейнасць у далёкім 1953 годзе: у газеце “Чырвоная змена” выйшла нізка яго першых вершаў. Далей адзін за другім выходзілі зборнікі вершаў паэта, першым з якіх быў “Маладзік над стэпам”, у якім малады аўтар акрэсліў скразныя тэмы сваёй далейшай творчасці: вобраз маці, радзімы і любоў да яе, яе народа. За сваю творчасць у гэтым кантэксце Рыгор Іванавіч атрымаў шмат узнагарод і прэмій на дзяржаўным узроўні.
У пазнейшай творчасці паэт звярнуўся да рэлігійнай тэмы, біблейскіх матываў. І тут нашага героя таксама чакаў творчы поспех, вяршыняй якога можна лічыць той факт, што ў 2006 годзе Рыгор Іванавіч быў вылучаны на Нобелеўскую прэмію за зборнік малітоўнай паэзіі “Ксты”. Яго можна знайсці ў інтэрнэце. Раю ўсім, хто можа доўга, удумліва і разважліва чытаць паэзію, неадкладна звярнуцца да яго прачытання.
Апошнім жа зборнікам аўтара, які ён лічыў самым галоўным у жыцці, быў “Вушацкі словазбор Рыгора Барадуліна”, прысвечаны сваёй малой радзіме, яе жыхарам, мове, яе адметнасцям і гаворкам. Паэт вельмі любіў свой край і прысвяціў шмат цікавых твораў гэтай тэме.
Я для свайго перакладу выбраў верш на адну з любімых тэм аўтара. Верш прысвечаны беларускаму народу, у якім паэт спрабуе дакладна і справядліва акрэсліць якасці беларусаў, іх характар, здольнасці.
Мы больш сваёй ахвярнасцю
вядомы,
Мы, беларусы,
Мы — народ такі.
Ахвотна забываем, што мы,
Хто мы.
Згадаюць
Нашай памяці вякі!
Мы сціпласцю сваёй
здаўна вядомы,
Саміх сябе хваліць нам не з рукі.
Хай слабакі
Аж падаюць ад стомы,
На плечы ўзяўшы
Пыхі мех цяжкі.
Мы ўсім сваёй гасціннасцю
вядомы,
Надзейныя сябры і дружбакі.
I госць, і падарожны ў нас
Як дома.
А злым і травы колюцца ў бакі.
Гатовы ўсё аддаць —
I тым багаты,
Мы, беларусы,
Мы — народ такі.
Што з краю небяспекі нашы хаты.
Пра гэта
Не забудуць чужакі!
Рыгор БАРАДУЛІН.
Самозабвением мы всем
известны,
Мы, белорусы,
Мы — народ таков.
Не вспомним, что мы,
Кто мы повсеместно.
Нас упомянут
В памяти веков!
Мы своей скромностью
давно знакомы,
Самих себя хвалить нам не с руки.
Пусть слабаки
Хоть валятся в истоме,
Взвалив на плечи
Гордости мешки.
Гостеприимством издавна
известны,
Надежные товарищи, друзья.
И для гостей всегда
найдем мы место.
Но злым и травы колются в бока.
Готовы всё отдать —
И тем богаты,
Мы, белорусы,
Мы — народ таков.
Что неприступны будут наши хаты,
Всё это в память
Вбито чужаков.
Перевод Андрея Козела.