Тэма тыдня: Партнёрская праверка вынікаў стрэс-тэстаў Беларускай АЭС і далейшыя крокі

Справаздача аб выніках партнёрскай праверкі рэзультатаў стрэс-тэстаў БелАЭС адобрана ў пачатку ліпеня Групай еўрапейскіх рэгулятараў у сферы ядзернай бяспекі ENSREG. У Еўракамісіі адзначаюць, што ў дакладзе пацвярджаецца адэкватнасць характарыстык ядзернай бяспекі, устаноўленых нацыянальным рэгулятарам бяспекі на момант ліцэнзіі ў 2014 годзе.

Як паведамлялася, упаўнаважаная ENSREG група экспертаў з рэгулюючых органаў ядзернай бяспекі Аўстрыі, Балгарыі, Вялікабрытаніі, Венгрыі, Германіі, Францыі, Фінляндыі, Славакіі, Швецыі, Грэцыі, Славеніі, Украіны, Іспаніі і Літвы вывучыла беларускі нацыянальны даклад аб стрэс-тэстах, атрымала ў аддаленым рэжыме дадатковую інфармацыю ў выглядзе адказаў на пытанні, а таксама пры наведванні Беларусі і будпляцоўкі БелАЭС у сакавіку бягучага года.

Стрэс-тэсты Беларускай АЭС праведзены ў 2016 годзе ў мэтах выканання добраахвотна прынятых Беларуссю абавязацельстваў у адпаведнасці з еўрапейскай метадалогіяй. Пры гэтым ацэнена гіпатэтычнае ўздзеянне на станцыю і яе энергаблокі такіх прыродных фактараў, як землетрасенні, затапленні, экстрэмальныя ўмовы надвор’я і іх спалучэнне, а таксама наступствы збояў электразабеспячэння АЭС і страты цепланосьбіта (вады). На аснове праектных параметраў станцыі і сістэм гарантавання яе бяспекі была праведзена ацэнка наступстваў такіх падзей. Асноўныя вывады беларускага нацыянальнага даклада — сістэмы бяспекі Беларускай АЭС распрацаваны з улікам усебакова разгледжаных знешніх падзей, будынкі, збудаванні і абсталяванне Беларускай АЭС спраектаваны ў адпаведнасці з дзеючай нарматыўнай базай, існуюць запасы бяспекі.

10 ліпеня ў прэс-цэнтры БЕЛТА прайшоў брыфінг «Партнёрская праверка вынікаў стрэс-тэстаў Беларускай АЭС і далейшыя крокі».

Беларусь падрыхтуе нацыянальны план дзеянняў з улікам вынікаў партнёрскай праверкі стрэс-тэстаў АЭС

Беларусь падрыхтуе нацыянальны план дзеянняў па ўзмацненні бяспекі Беларускай АЭС, ён будзе сфарміраваны таксама з улікам рэкамендацый па выніках партнёрскай праверкі стрэс-тэстаў станцыі, паведаміла журналістам начальнік Дзяржатамнагляду Вольга Лугаўская на брыфінгу ў БЕЛТА.

«Думаем, што за тры месяцы мы план сфарміруем. Зразумела, што гэта яшчэ пытанне кансультацый з Беларускай атамнай электрастанцыяй, шляхі рэалізацыі рэкамендацый могуць быць рознымі», — адзначыла Вольга Лугаўская.

Кіраўнік Дзяржатамнагляду нагадала, што рэгулюючы орган раней распрацаваў дарожную карту па падрыхтоўцы і фарміраванні плана — як будуць выконвацца ўнутраныя рэкамендацыі па выніках стрэс-тэстаў, а таксама як будуць улічаны вынікі партнёрскай праверкі.

Што датычыцца прапаноў па выніках партнёрскай праверкі, то ў многіх з іх змешчаны прапановы правесці дадатковую аналітычную работу. Напрыклад, Дзяржатамнагляду трэба разгледзець вынікі верагоднага аналізу бяспекі (так званага сейсмічнага ВАБ) і забяспечыць выкананне адпаведных мер па ўзмацненні бяспекі. Вольга Лугаўская звярнула ўвагу, што ў рамках ліцэнзійнага працэсу БелАЭС гэты дакумент (ВАБ) ужо сёння з’яўляецца абавязковым для прадастаўлення дакументам, ён атрыманы Дзяржатамнаглядам.

У нацыянальным дакладзе па выніках стрэс-тэстаў былі сфармуляваны для эксплуатуючай арганізацыі некаторыя рэкамендацыі па ўзмацненні бяспекі, і еўрапейскія партнёры ў сваёй справаздачы аб праверцы таксама раілі ўлічыць іх.

«Рэкамендацыі з’яўляюцца безумоўным вынікам любой партнёрскай праверкі. Гэта працэдура і арганізоўваецца, каб атрымаць рэкамендацыі і забяспечыць безумоўнае перманентнае павышэнне бяспекі нашай станцыі», — дадала Вольга Лугаўская.

Беларусь у 2016 годзе добраахвотна правяла стрэс-тэсты АЭС з улікам спецыфікацыі Еўрапейскай групы рэгулюючых органаў па ядзернай бяспекі (ENSREG). Нацыянальны даклад па выніках стрэс-тэстаў быў накіраваны ў Еўракамісію і размешчаны ў адкрытым доступе ў інтэрнэце 2017 годзе, асноўная вывад — Беларуская АЭС устойлівая да ўзнікнення падзей, падобных да тых, што адбыліся на «Фукусіме» ў 2011 годзе.

У час правядзення партнёрскай праверкі стрэс-тэстаў Беларусь у сакавіку 2018 года наведала ўпаўнаважаная ENSREG група з 17 экспертаў з рэгулюючых органаў у сферы ядзернай і радыяцыйнай бяспекі. У яе складзе таксама былі прадстаўнікі Еўракамісіі, у якасці наглядальнікаў — прадстаўнікі МАГАТЭ, Расіі і Ірана. Справаздача аб партнёрскай праверцы ў цэлым мае пазітыўны характар. Ён падкрэслівае розныя добрыя практыкі, але таксама прапануе будучыя патэнцыяльныя паляпшэнні, неабходнасць якіх была ідэнтыфікавана пры праверцы, праведзенай у Беларусі, у кантэксце забеспячэння бесперапыннага павышэння бяспекі.

Беларусь у кастрычніку прыме місію МАГАТЭ па аварыйнай гатоўнасці і рэагаванні

Беларусь у кастрычніку прыме місію МАГАТЭ па аварыйнай гатоўнасці і рэагаванні (місія EPREV), паведаміў журналістам начальнік аддзела камунікацый і грамадскай інфармацыі Дзяржатамнагляду Алег Собалеў на брыфінгу ў БЕЛТА.

«У кастрычніку гэтага года Беларусь прымае місію EPREV па ацэнцы аварыйнай гатоўнасці і рэагаванні. Да ўводу Беларускай АЭС краіна будзе прымаць яшчэ некалькі місій МАГАТЭ», — адзначыў Алег Собалеў.

Прадстаўнік Дзяржатамнагляду звярнуў увагу, што краіны па сваім жаданні запытваюць тую ці іншую місію МАГАТЭ, і Беларусь актыўна ўзаемадзейнічае з арганізацыяй.

Так, для ацэнкі адпаведнасці стандартам міжнароднай бяспекі Беларусь у апошнія два гады запытвала і прымала місіі агенцтва IRRS і SEED. Эксперты не толькі сфармулявалі рэкамендацыі, але і вылучылі добрыя практыкі, якія могуць быць укаранёны іншымі краінамі.

Вынікі стрэс-тэстаў БелАЭС улічаць пры выдачы ліцэнзіі на эксплуатацыю

Вынікі стрэс-тэстаў Беларускай АЭС будуць улічаны пры выдачы ліцэнзіі на эксплуатацыю станцыі, паведаміла начальнік аддзела арганізацыі навукова-тэхнічнага суправаджэння рэгулюючай дзейнасці Дзяржатамнагляду Юльяна Крук на брыфінгу ў БЕЛТА.

«Атамная станцыя звярнулася ў Дзяржатамнагляд за выдачай ліцэнзіі на эксплуатацыю ў кастрычніку 2017 года. На гэтым этапе праводзіцца экспертыза дакументаў, якія абгрунтоўваюць бяспеку. Высновы і рэкамендацыі па выніках стрэс-тэстаў дапамогуць нашым экспертам прыняць правільнае рашэнне ў рамках правядзення экспертызы», — адзначыла Юльяна Крук. Рэкамендацыі, падрыхтаваныя пры рабоце з вынікамі стрэс-тэстаў, увайшлі ў тым ліку ў тэхнічнае заданне на экспертызу дакументаў, якія абгрунтоўваюць бяспеку ў рамках выдачы ліцэнзіі на эксплуатацыю АЭС.

Па выніках партнёрскай праверкі стрэс-тэстаў Беларускай АЭС еўрапейскія эксперты, упаўнаважаныя Еўрапейскай групай рэгулюючых органаў па ядзернай бяспецы (ENSREG), вызначылі рэкамендацыі і адзначылі розныя добрыя практыкі.

Так, да моцных бакоў эксперты аднеслі наяўнасць у праекце пасіўных сістэм бяспекі, чатырох узроўняў глыбокаэшаланіраванай абароны. Пазітыўна было ўспрынята ўкараненне ў вучэбна-трэніровачным цэнтры Беларускай АЭС поўнамаштабнага трэнажора з магчымасцю адпрацоўкі цяжкіх аварый — на ім рыхтуецца персанал станцыі, адзначана добрая падрыхтоўка пажарнай брыгады, гатовай да рэагавання на любыя непрадбачаныя абставіны. Таксама адзначана станоўчае ўзаемадзеянне з экспертнай супольнасцю, навуковымі і даследчымі арганізацыямі, праектантамі.

Беларуская АЭС будуецца па тыпавым расійскім праекце АЭС-2006 новага пакалення «3+» паблізу Астраўца (Гродзенская вобласць). Першы энергаблок плануецца ўвесці ў эксплуатацыю ў 2019 годзе, другі — у 2020-м.