У Польшчы збудавалі копію сінагогі з Воўпы - адной з найпрыгажэйшых у даўняй Рэчы Паспалітай

Дакладную копію драўлянай сінагогі XVII стагоддзя, што існавала ў Воўпе да Другой сусветнай вайны, збудавалі ў польскім горадзе Білгарай каля Любліна ў межах праекта «Мястэчка на шляху Крэсавых культур», паведамляе «Твой стыль».

У яго межах прадпрымальнік Тадэвуш Кузьміньскі і архітэктар Рудальф Бухалік ствараюць сучасны жылы раён стылізаваны пад даўні штэтль — яўрэўскае мястэчка на ўсходзе Рэчы Паспалітай. Сінагога ў Воўпе паўстала ў 1648 годзе. Лічыцца, што яе спалілі немцы ў 1942, хаця ў 2013 годзе ў інтэрнэце з’явілася яе фота, датаванае 1947 годам, таму, магчыма, яна была страчаная ўжо пасля вайны.

Сінагога была надзвычай каштоўным помнікам так званага «яўрэўскага барока». Яе можна было аднавіць, бо захавалася дакладная дакументацыя, створаная студэнтамі Варшаўскай палітэхнікі.

Пакуль яна гатовая толькі знешне. Багаты інтэр'ер, у тым ліку каштоўная паліхромія мае быць выканана цягам двух гадоў. Размаляваць трэба будзе 1,2 тыс. кв. м паверхні, гэта будзе каштаваць 4 млн злотых (1 млн еўра). У будучыні ў сінагозе будзе яўрэўскі музей.
Сінагогу ў межах «Крэсовага мястэчка» адбудоўваў Фонд Biłgoraj XXI, якім кіруе мясцовы прадпрымальнік Тадэвуш Кузьміньскі, які лічыць, што каштоўнасць адноўленай сінагогі яшчэ і ў тым, што пасля вайны ў Польшчы усе яны былі спаленыя, захаваліся толькі некаторыя мураваныя.

Раней ужо ўдалося атрымаць на будаўніцтва фінансаванне з бюджэту Еўрасаюза — 400 тыс. еўра. Неўзабаве фонд паспрабуе атрымаць яшчэ адзін грант. Мясцовыя прадпрымальнікі рыхтуюць комплексную прапанову для турыстаў з Польшчы і замежжа.

Агульную канцэпцыю мястэчка ды праекты кожнага будынка, у тым ліку сінагогі, выканаў архітэктар Рудальф Бухалік. Ён каля 30 гадоў працаваў у Казімежы, адкуль перанес у Білгарай стыль даўняй гарадской забудовы. У будынкай мястэчка спалучаюцца традыцыйныя метады і сучасныя матэрыялы.

Агулам мястэчка мае займаць 40 га, тут ужо гатова больш за 10 драўляных дамкоў у традыцыйным стылі, ёсць копія дома, дзе ў маладосці жыў нобелеўскі лаўрэат Ісаак Башэвіс-Зінгер, працуе рэстаран. У будучыні маюць паўстаць яшчэ драўляныя млын, касцёл, царква і мячэць, а таксама міні-бровар, гатэль і гандлёвы цэнтр.

У мястэчку ўжо жывуць сем'і, якія набылі сабе дамы ад прыватных інвестараў. Па ідэі стваральнікаў, гэта мае быць не скансэн, а жылы раён, дзе людзі будуць жыць у блізкім суседстве, як некалі ў малых мястэчках.