«Труба», «Паниковка», стена Цоя. 9 мест в Минске, где тусовались в 1990-е
Где тусовались в Минске в 1990-е, когда не было Зыбицкой? На «Фесте экскурсоводов» горожане прогулялись по местам, которые были популярными в молодой независимой Беларуси. TUT.BY тоже окунулся в прошлое.

Черная кожаная куртка, джинсы, белая спортивная кофта, темные очки, — один из модных луков девяностых. Экскурсовод Павел Булатый напомнил минчанам, где в первое десятилетие после перестройки тусовалась молодежь.
1. «Феликс»
Где: сквер у памятника Феликсу Дзержинскому напротив КГБ
— У 1990-я гэты бульвар добра абжыла тагачасная моладзь, — рассказывает Павел Булатый. — Тут збіраліся студэнты: месца зручнае, паміж універсітэтамі. Абмяркоўвалі розныя думкі, ідэі. Чым бліжэй па гэтым скверы да стадыёна «Дынама» — тым тусоўка станавілася ўсё больш маргінальнай.
Тусовка «На Феликсе» жила в Минске еще в нулевых.
2. «Труба»
Где: подземный переход около улицы Энгельса
«Трубы» — подземные переходы под главным столичным проспектом, который в 1990-х носил имя Франциска Скорины. Была «Труба» (подземный переход рядом с улицей Энгельса) и «Малая труба» (рядом с улицей Ленина).
— У «Трубе» тусаваліся нефармалы, металісты — кожаныя порткі, курткі, жалезныя ланцугі, нямытыя галовы… Збіраліся, слухалі сваю цяжкую музыку. З часам іх разагналі.
3. Стена Цоя
Где: на бетонной ограде вокруг стройки Дворца Республики
— Праект Дварца Рэспублікі з’явіўся яшчэ ў канцы 1980-х, а ў 1990-я тут была будаўнічая пляцоўка, — рассказывает Павел Булатый. — Яна была агароджана бетонным плотам. Калі музыкант Віктар Цой загінуў у пачатку 1990-х, то на плоце ўзнікла сцяна памяці Цоя, а вакол яе — цікавая моладзевая тусоўка. Фанаты прыходзілі сюды, пісалі словы — вельмі доўга.
Стена Цоя просуществовала на этом месте до 1997 года.

— Потым пачалі будаўнічы плот разбіраць. Але фанаты Цоя былі супраць. Спачатку тут заставаліся два пралёты сцяны, а потым іх перанеслі: спачатку за Палац Рэспублікі, потым недалёка ад метро Першамайская.
4. «Макдональдс»
Где: первый минский «Макдональдс»
Экскурсовод вспоминает, как популярен был в 1990-х первый минский «Макдональдс» (он открылся в 1995 году).
— Першы мінскі «Макдональдс» адкрывалі з размахам, з вайсковым аркестрам! Гэта не здзіўляе: эпоха дзевяностых, усё было магчыма, — улыбается Павел Булатый.
5. «Окурок»
Где: бульвар на улице Ленина
Бульвар около «Макдональдса» был еще одним тусовочным местом. Его называли «окурок». Здесь работал ночной магазин — сейчас на его месте ресторан японской кухни. Тут же была большая стоянка минских таксисов. По вечерам на бульваре предлагали свои услуги проститутки.
«Окурок» называли также «стометровкой».

На месте, где сейчас гостиница «Европа», с советских лет было кафе-мороженое «Пингвин». Там продавалось мороженое для детей и алкоголь — для взрослых. В конце 80-х — начале 90-х здесь собирались панки, неформалы, хиппи. А конце 1990-х на месте «Пингвина» появилось «Блюз кафе», куда приезжали байкеры.
6. «Художка»
Где: в сквере на площади Свободы
На площади Свободы было одно из самых знаковых тусовочных мест Минска в 1990-х — городской вернисаж.
— Тут штодзённа збіралася шмат мастакоў, яны адразу і малявалі, і выстаўлялі карціны. Сюды любілі прыходзіць творчыя людзі. З часам мастакоў перавялі за Палац прафсаюзаў, а потым і зусім прагналі пад зямлю.
Павел Булатый вспоминает, что на площади Свободы собиралась и неформальная музыкальная молодежь.
— Моладзь ладзіла канцэрты на імправізаваных сцэнах. Гэта былі не «Вечары каля Ратушы» — сцэнай мог быць і перавёрнуты кузаў ад КрАЗа. Больш-менш добры гукаўзмацняльнік — вось табе і канцэрт.
7. «Паниковка»
Где: Александровский сквер рядом с администрацией президента
Александровский сквер, известный как «Паниковка», был легендарным местом, объединявшим людей из самых разных тусовок.
— Сюды збіраліся ўсе: металісты, панкі, гопнікі з раёнаў. А ў частцы сквера недалёка ад адміністрацыі прэзідэнта завісалі растаманы.
8. «Лестница»
Где: тупик с лестницей возле Дома офицеров
На «лестнице» возле Дома офицеров часто устраивались спонтанные концерты.
— Музыкі дамаўляліся са старажамі, каб з імі «падзяліліся» электрычнасцю з Дома афіцэраў. Там пачыналі свой творчы шлях некаторыя беларускія артысты. Напрыклад — Сяргей Міхалок.
9. «Центральный»
Где: универсам «Центральный»
Единственное место из прошлого 1990-х, которое по-прежнему является тусовочным местом и хранит дух Минска.
— За барнай стойкай можна стаяць і назіраць за рухам горада. Галоўнае там — атмасфера. Можна пачуць літаратурныя спрэчкі сучасных беларускіх пісьменнікаў, музыкаў, сустрэць гарадскіх вар’ятаў, фанатаў групы «Аліса», якія цудам захаваліся дагэтуль. Цікавае месца, сапраўдная культурніцкая прастора.
Мы знаем: тусовочных мест в Минске в то время было еще больше. Если у вас сохранились яркие воспоминания о них (а может — и фотографии), пишите на почту snezhana@tutby.com.