Юбілейны Дзень беларускага пісьменства прымаў горад Іванава (фотарэпартаж)
Традыцыйна ў першую нядзелю верасня ў нашай краіне адзначаецца Дзень беларускага пісьменства. У гэтым годзе юбілейнае, дваццаць пятае рэспубліканскае свята пашчасціла прымаць гораду Іванава Брэсцкай вобласці.
Дзень беларускага пісьменства ў 2018 годзе праходзіў у кантэксце тэматыкі «Мая малая радзіма». Канцэпцыя прадугледжвала паказ адзінства беларускага друкаванага слова з гісторыяй і культурай беларускага народа, адлюстраванне гістарычнага шляху пісьменства і друку ў Беларусі. Вельмі значна, што старажытны Янаў, як называюць яго мясцовыя жыхары, багаты сваёй спадчынай. Менавіта на Іванаўшчыне пачаўся род класіка рускай літаратуры Фёдара Дастаеўскага, а таксама культурнага і грамадскага дзеяча Напалеона Орды. Шырока вядомы ў краіне імёны літаратараў, якіх узгадавала іванаўская зямля, – Аляксея Каўко, Міколы Федзюковіча, Міколы Панасюка, Міколы Трафімчука, Валерыя Кухарчука, Васіля Жушмы і іншых.
Гаспадары пастараліся зрабіць усё магчымае, каб на высокім узроўні правесці свята. І гэта, безумоўна, атрымалася на ўсе сто працэнтаў. Па-першае, горад расквітнеў, папрыгажэў, стаў больш утульным. Тут прайшла рэканструкцыя многіх вуліц і аб’ектаў, парка адпачынку, былі адкрыты кніжны магазін, дзіцячыя гульнявыя пляцоўкі, абсталявана веласіпедная дарожка, з’явіліся зона для заняткаў спортам і малыя архітэктурныя формы. Змяненні закранулі таксама цэнтр Іванава – частка вуліцы 17 верасня стала пешаходнай. Па-другое, праграма святочных мерапрыемстваў была вельмі рознабаковай і насычанай, таму і іванаўцы, і шматлікія госці не сумавалі ні хвіліны.
Так, у першы дзень прайшлі навукова-практычная канферэнцыя «Іванаўскія чытанні» і фінал рэспубліканскага творчага конкурсу юных чытальнікаў «Жывая класіка». А ў Варацэвічах, у раённым музейным комплексе імя Напалеона Орды, на міжнародны «круглы стол» «Мастацкая літаратура як шлях адзін да аднаго» сабраліся беларускія і замежныя пісьменнікі. Літаратары з Расіі, Эквадора, Казахстана, Украіны, Польшчы, Літвы, Узбекістана, Башкартастана і іншых краін абмеркавалі пытанні мастацкага перакладу, шляхі да зносін мастацкага слова розных народаў. Прыемна адзначыць, што на «круглым стале» была ўзнагароджана наша зямлячка, паэт і пера-кладчык Марыя Кобец. Ганаровую грамату рэдакцыйна-выдавецкай установы «Выдавецкі дом «Звязда» за ўмацаванне міжнародных літаратурных кантактаў і папулярызацыю беларускай літаратуры за мяжой Марыі Кобец уручыў міністр інфармацыі Рэспублікі Беларусь Алесь Карлюкевіч.
У нядзелю, 2 верасня, разгарнуліся асноўныя падзеі свята пісьменства. Удзельнікі Рэспубліканскай навукова-асветніцкай экспедыцыі «Дарога да Святыняў», а таксама ганаровыя госці і дэлегацыі з усіх куткоў Брэсцкай вобласці, у тым ліку Пінскага раёна і г. Пінска, прайшлі па вуліцах Іванава ўрачыстым шэсцем, прысвечаным 595-годдзю горада і юбілейнаму Дню беларускага пісьменства. На галоўнай сцэнічнай пляцоўцы ў гарадскім парку адбылася афіцыйная цырымонія адкрыцця свята. Прывітальны адрас удзельнікам і гасцям накіраваў Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь А.Р. Лукашэнка: «Гэта свята – знакавая падзея ў культурным жыцці краіны, сведчанне красы і сілы беларускай мовы, духоўных традыцый нашага народа. Многія стагоддзі пісьмовае слова перадае з пакалення ў пакаленне вечныя ідэалы прыгажосці, дабра і справядлівасці, з`яўляецца жыватворнай крыніцай мудрасці і ведаў, надзейным спадарожнікам кожнага чалавека на яго жыццёвым шляху. Святкуючы Дзень беларускага пісьменства, мы аддаём даніну павагі ўсім тым, хто ствараў нашу культуру, садзейнічаў асвеце і ўзняў на высокі ўзровень беларускае мастацкае слова. Продкі па-кінулі нам неацэнны скарб – родную мову, выдатнымі ўзорамі якой з’яўляюцца творы Францішка Багушэвіча і Максіма Багдановіча, Янкі Купалы і Якуба Коласа, Уладзіміра Караткевіча і Івана Мележа. Упэўнены, што, зберагаючы іх спадчыну, сённяшняе пакаленне беларусаў сваёй плённай стваральнай працай будзе ўмацоўваць суверэнітэт і незалежнасць Радзімы».
Са святочнай сцэны прагучалі цёплыя словы віншаванняў ад ганаровых гасцей. Так, віталі ўдзельнікаў і гледачоў намеснік Прэм’ер-міністра І.В. Петрышэнка, міністр інфармацыі А.М. Карлюкевіч, міністр адукацыі І.В. Карпенка, міністр спорту і турызму С.М. Кавальчук, старшыня Брэсцкага аблвыканкама А.В. Ліс, старшыня Іванаўскага райвыканкама Ю.Ю. Бісун, Уладыка Веніамін, епіскап Барысаўскі і Мар’інагорскі.
Затым пачалася мастацка-тэатралізаваная дзея «Малой радзіме пакланюся!», у якой, дзякуючы майстэрству артыстаў, перапляліся мінулае, сучаснаць і будучыня. Яскрава выступілі спевакі, акцёры, танцоры, вядомыя беларускія калектывы і выканаўцы – дзяржаўны акадэмічны ансамбль танца, салісты Вялікага тэатра Беларусі, «Бяседа», «Беларускія песняры», Ірына Дарафеева, а таксама дзіцячыя і маладзёжныя калектывы Брэсцкай вобласці.
Тут, на галоўнай сцэне, ушанавалі пераможцаў рэспубліканскага конкурсу «Нацыянальная літаратурная прэмія» за творы, напісаныя ў 2017 годзе. Усе пераможцы атрымалі ганаровыя дыпломы і сімвалы Нацыянальнай літаратурнай прэміі. Узнагароды лаўрэатам уручалі міністр інфармацыі Аляксандр Карлюкевіч і сустаршыня журы прафесар Іван Саверчанка.
Увогуле, усе падзеі былі прысвечаны кнізе і прыгожаму пісьменству. Так, працаваў фестываль кнігі і прэсы, дзе госці знаёміліся з лепшымі выданнямі краіны, наведвалі прэзентацыі і музычна-паэтычныя чытанні, сустракаліся і размаўлялі з пісьменнікамі, удзельнічалі ў конкурсах, віктарынах і грамадска-культурных акцыях, глядзелі выставу абласных і раённых СМІ. Свае навінкі, бестселеры і арыгінальныя выданні прывезлі беларускія выдавецтвы. Прыцягвала ўвагу незвычайная экспазіцыя – друкарскі двор 16 стагоддзя, дзе кожны жадаючы мог пабачыць прынцып работы друкарскага станка і паспрабаваць сябе ў гэтай справе. Было арганізавана гашэнне маркі і паштовага канверта, прысвечаных юбілейнаму Дню пісьменства.
На працягу ўсяго свята паўсюль гучала музыка, выступалі лепшыя народныя калектывы і выканаўцы, прадстаўлялі сваю сувенірную прадукцыю майстры Брэсцкай вобласці, праходзілі майстар-класы па традыцыйных рамёствах. Вялікі кірмаш падрыхтавалі беларускія прадпрыемствы, а пачаставацца смачнымі стравамі можна было на фэсце беларускай кухні. Прайшлі і шматлікія спартыўныя спаборніцтвы.
…У завяршэнне эстафета свята пісьменства была ўрачыста перададзена гораду Слоніму Гродзенскай вобласці.
Наталля МІЛЕЎСКАЯ.
Фота аўтара і Таццяны ПАЛХОЎСКАЙ.
