Открыто голосование на лучшее эссе в конкурсе к Году малой родины, объявленном редакцией газеты «Полесская правда»
Дорогие друзья!
Напоминаем, что редакция газеты «Полесская правда» совместно с районной организацией РОО «Белая Русь» в прошлом году провела творческий конкурс к Году малой родины. Лучшие работы, отобранные редколлегией редакции, были представлены в номинациях «Эссе», «Стихотворение» и «Фотография». По итогам онлайн-голосования были определены победители конкурса, которых чествовали на творческой встрече в редакции газеты.
Было решено продолжить конкурс, посвященный Году малой родины! Благодарим тех, кто порадовал нас своим творчеством, а также приглашаем всех желающих поучаствовать в подведении итогов конкурса. Предлагаем вам оставить свой голос за лучшего, на ваш взгляд, автора эссе.
Спешите! Голосование продлится до 8.00 27 сентября.
Работа победителя будет опубликована в одном из ближайших номеров газеты «Полесская правда». Авторов лучших творений во всех трех номинациях наградят ценными подарками от районной организации РОО «Белая Русь».
Оставьте также свой голос за одного из участников конкурса
в номинациях «Стихотворение» (здесь) и «Фотография» (здесь)
Дзе спяваюць Прыпяць і Стыр…
У кожнага чалавека ёсць сцяжынкі маленства, якія выводзяць нас на далёкія дарогі ад дому. І ў нашай памяці яны займаюць адметнае месца, бо з далёкіх ростаняў пры першай жа магчымасці мы абавязкова вяртаемся да іх. Тут і неба здаецца прыгажэйшым, і далягляды ярчэйшымі, і рэкі шырэйшымі. А сама душа адчувае тут свабоду і вольнасць, таму хочацца абняць усе гэта, каб надыхацца родным, дарагім… Ёсць такія сцежкі і ў мяне!
Роднае Палессе! Цудоўны, прыгожы, загадкавы і непаўторны край! Тут спявае зямля! Праўда гэта ці не — спрачацца цяжка. У адным я добра ўпэўнена, што там, дзе мелкаводная рака Стыр зліваецца з хуткаплыннай Прыпяццю, спявае нават серабрыстая вада. Толькі гэтую незвычайную песню трэба ўмець пачуць. Для гэтага неабходна паглядзець на родны куточак цікаўнымі вачыма, прыслухацца да яго чуйным вухам, адчуць яго шчырым сэрцам і ласкавай душою — і адбудзецца цуд!
Менавіта такі цуд адбыўся са мною. І зараз я магу разумець галасы кветак і траў, срэбраводнай Прыпяці і звілістага Стыра. Ах, колькі радасці ад ўсяго гэтага! І на душы становіцца незвычайна прыгожа, нават хочацца ад шчасця заспяваць так, як пяе вада ў рэках, палескіх балотах і ручайках.
А якая непаўторна прыгожая мая родная вёска Калавуравічы! Знаходзіцца яна на Палессі, на самым нізкім месцы нашай сінявокай Беларусі, сярод балот, дзе мелкаводная вузкая рака Стыр нясе свае сінія воды і ўпадае ў шырокую Прыпяць, якая рассцілаецца вакол белых пяскоў і зялёных зараснікаў лазы. А калі вясной рэкі разліваюцца, то ўсё наваколле становіцца падобным на сіняе бязмежнае мора, пакрытае кветкамі жоўтай лотаці.
Сапраўды, шмат хараства ў прыродзе. І кожны чалавек знойдзе ў гэтай прыгажосці нешта сваё. І ў кожнага чалавека ёсць свая любімая пара года . А я вельмі люблю звонкае лета. Эх, як хораша летам! Я люблю летнім днём басанож прайсціся да ракі, паслухаць розныя гукі. Можна пачуць, як у паветры звіняць пчолы, а пры дарозе стракочуць конікі, тады хораша робіцца на сэрцы, што, здаецца, не ідзеш, нібы ляціш у паветры, як сінякрылы матылёк. Так свежа і прыгожа, што ад усяго гэтага не адарвеш вачэй.
А неба, якое неба ў Калавуравічах ля Прыпяці-ракі! Блакіт нябёс такі празрысты, што нельга ім налюбавацца. І хочацца падняцца высока- высока ў неба і лятаць над зямлёй, назіраючы за наваколлем з нябеснай вышыні. А паветра такое чыстае, што дыхаеш і не надыхаешся ім. Водар кветак незвычайна ап’яняе, і крочыш далей, нібы зачараваны. А потым раптам нечакана неба зменіцца і стане незвычайна хмурым. А праз нейкі час сыпане дробны дожджык і заззяе раса на траве. Крыштальныя расінкі, сціплыя, задуменныя, лагодна зіхацяць на сонцы.
Пройдзе некалькі хвілін — і на небе з’явіцца вясёлка. Я яшчэ нідзе не бачыла такой дзівоснай і цудоўнай вясёлкі пасля летняга цёплага дожджыку, як у Калавуравічах! Тут яна такая вялікая, быццам бы злучае ў адно цэлае ўвесь неабдымны свет. О, як гэта цудоўна, дзіўна, незвычайна і прыгожа!
Крочу далей па беразе ракі і назіраю, як ад лёгкага ветрыку калышуцца лозы на берагах. А якія купчастыя лозы ля Прыпяці шырокай! Яны звісаюць над самай вадзяной гладдзю і быццам бы гамоняць аб нечым з ракою. І так бясконца можна любавацца прыгажосцю майго чароўнага палескага краю.
Квецень садоў, пах першай зеляніны, журчанне Прыпяці і Стыра — канешне, гэта мае родныя краявіды, якія цешаць душу, нясуць радасць, надзею. Я адчуваю сябе дачкою гэтай зямлі, каб потым ніколі не парываць з ёю духоўную повязь. І там, дзе спяваюць рэкі Прыпяць і Стыр, пачынаецца мая сапраўдная любоў да Радзімы. Я ўдзячна палескаму краю за мудрую прыгажосць, проста за тое, што ён родны, чароўны і любімы. І я шчаслівая, таму што нарадзілася ў такім цудоўным куточку нашай сінявокай Беларуcі.
Вераніка Неўдах,
студэнтка 3 курса лячэбнага факультэта БДМУ.
Три поколения – одна судьба
Заканчивалась Первая мировая война. Бравому солдату российской армии Андрею Пичугину приглянулась полесская девушка Пелагея. После демобилизации он решил увезти её к себе на родину, в Нижне-Городскую губернию, благо невеста и её родители были не против. Поехал Андрей к своим родителям с просьбой получить благословение и разрешение привезти белорусскую красавицу в российскую глубинку.
Вернуться за невестой то вернулся, да выехать обратно оказалось проблемой. Власть на территории пинщины поменялась, закрыли русско-польскую границу, и остался Андрей, как тогда говорили, в примаках, ждать лучших времён для возвращения на родину.
Шло время, начали забываться ужасы фронтовой юности, молодая семья постепенно становилась на ноги, родились дети, четверо сыновей и дочка.
Но тут грянула Великая Отечественная война. Деревня Вулька Городищенская, в которой проживал Андрей Пичугин с семьёй, оказалась под оккупацией фашистов. Но, как и многие белорусы, жители деревни не смогли смириться с новым режимом, создали партизанский отряд. Подался в ряды народных мстителей и старший из сыновей Владимир, которому к тому времени уже исполнилось почти 20 лет. Его брат Николай, который был на год с лишним моложе, работал в Пинске, но периодически носил партизанам сведения о фашистах. А где братья могли встречаться? Тайком в родительском доме. Несколько раз немцы и полицаи делали засады в доме Андрея Пичугина, чтобы арестовать и казнить всю непокорную партизанскую семью, но каким-то образом и Володю, и Колю удавалось предупредить.
Так планировалось и в этот раз. Однако неожиданно в доме появились непрошенные гости, со свастикой на рукавах. Видно кто-то из местных предателей знал о предстоящей встрече. Мысль работала лихорадочно. Что делать? Неужели это конец?
Часовой сидел у дверей, ждал появления партизан. Пелагея, которая в печи готовила нехитрый ужин, предложила мужу: давай неожиданно ошпарим кипятком фашиста, забираем детей, бежим навстречу Володе и уходим в партизаны. Но старый солдат, видавший ужасы Первой мировой войны, сказал: «Давай не будем брать грех на душу. Бог нам поможет». После этого обратился к охраннику, чтобы тот разрешил младшей дочке выйти в сени в туалет, а ей шепнул: «Беги навстречу Володе и предупреди, что в доме засада». Они ещё не знали, что за несколько километров до деревни полицаи уже выследили и убили Николая.
После этого до прихода Красной Армии семья жила в партизанском отряде, так как оставаться в деревне стало опасно, да и жить негде было – фашисты сожгли дом. Андрей чинил партизанские телеги, пилил и рубал дрова, Пелагея стирала, готовила еду, дети тоже помогали, чем могли. Борьба с фашистами продолжалась.
В один из дней партизаны получили известие, что из Москвы прибывает опытный подрывник для уничтожения важного эшелона из Германии на фронт. Партизаны разработали операцию по подрыву фашистской техники, готовили несколько отвлекающих маневров, так как подступы к железной дороге фашистами тщательно охранялись и простреливались.
Доставить подрывника на место поручили ещё одному из сыновей Андрея Пичугина – Якову, которому к тому времени уже исполнилось 13 лет. Чем не юный партизан?! На телеге под видом простых крестьян они незаметно всё-таки подобрались к железно-дорожному полотну и осуществили акт возмездия! Но после взрыва Яков услышал отчаянный крик: «Яша! Помоги! Я ничего не вижу!» Подросток, собрав все силы, помог раненому подрывнику забраться на телегу и что есть мочи погнал повозку в сторону партизанского отряда.
Когда за отважным подрывником из-за линии фронта прилетел санитарный самолёт, он попросил подойти к нему Якова. «Спасибо парнишка! Ты мне жизнь спас. Вот закончится война, если выживу, то я тебя обязательно найду».
Не нашёл…
И всё-таки войне пришёл конец. Люди принялись за восстановление разрушенных и сожжённых домов, планировали мирную жизнь. Дети росли. Пришло время и некогда молодому партизану Якову Пичугину стать в армейский строй. Военная служба и в мирное время таит опасность. Якову судьба отрядила службу в латвийском городе Палдиски. Вроде и не так далеко от Белоруссии, но всё же другая республика союза, люди с другим мировоззрением.
В одну из ночей рядовой Яков Пичугин стоял на посту, охранял склады с оружием. Вдруг увидел внезапно появившихся людей, успел сообщить о нападении на пост в караульное помещение и очнулся только в госпитальной палате.
И сразу спросил:
— Как там наши? Задержали бандитов?
— Конечно задержали!
— Ну и хорошо.
Потом было длительное лечение, комиссование из армии, инвалидность.
Но и он повстречал свою любовь, свою судьбу Аннушку. Женился, появились двое ребятишек. Сын родился как раз после первого полёта человека в космос. И вполне логично, что назвали первенца Юрием.
Наступило время и Юрию стать в строй защитников Отечества. Подумали родители, что вот отслужит два года, да и будет помощником по хозяйству. Но судьба распорядилась по-другому. Неожиданно Юрий Пичугин стал курсантом Донецкого высшего военно-политического училища. Учился хорошо, и военный вуз закончил, как говорят в народе, с «красным» дипломом. Молодой лейтенант начал военную службу в Забайкальком военном округе с должности секретаря комитета комсомола отдельного батальона. Потом несколько повышений в должности и звании, перевод в Вооружённые Силы Республики Беларусь, награждение за отличие в службе многочисленными медалями, в том числе и Указом Президента Республики Беларусь. И теперь подполковник в отставке Юрий Пичугин после увольнения уже 13 лет активно занимается военно-патриотическим воспитанием молодёжи.
Дорогие моему сердцу люди… Андрей Васильевич Пичугин, Яков Андреевич Пичугин, Юрий Яковлевич Пичугин. Прадед, дедушка, отец. Три поколения, одна судьба. Родину защищать!
Но есть и ещё один интересный штрих в судьбе моего прадеда Андрея Пичугина. Не только Яков, но и два других его сына женились на Аннах. И было у Андрея Васильевича три невестки: Анна Васильевна, Анна Францевна и Анна Фадеевна. Вот если бы той ночью полицаи не убили Николая, он тоже женился бы на Анне?
А имя Николая Пичугина увековечено на обелиске, установленном в деревне Вулька-Городищенская в память погибших жителей деревни в той великой, но такой жестокой войне.
Мария Ермакович,
педагог-психолог ГУСО «Центр коррекционно-развивающего обучения и реабилитации г. Пинска».
Талент зямлі берасцейскай
Апошняй вясной з канферэнцыі ў славутым горадзе Брэсце я прывезла дадому кніжку Уладзіміра Ліпскага “Мама. Малітва сына”, якую шукала ўжо даўно. Прачытаўшы некалькі радкоў з малітвы, я зацікавілася творчасцю і асобай невядомага мне аўтара. Малітва сына гучала асабліва шчыра і з болем, які не прыхаваны аўтарам, а гучыць адкрыта, бо нельга больш хаваць свае пачуцці. Маці – для ўсіх самы дарагі чалавек.
А яшчэ больш мяне ўразіла вокладка гэтай кнігі… жанчына з немаўляткам на руках. Пазней я даведалася, што гэта рэпрадукцыя карціны вядомага беларускага мастака Аляксея Кузьміча. На маім пісьмовым стале кніжку ўбачыла мая мама і ўсклікнула : “Божухна, дык гэта ж наш сусед з Махро такіх “Мадоннаў” малюе. Памятаеш, дачушка, мы з табою былі на адкрыцці карціннай галерэі яго імя”.
На жаль, пры жыцці мастака ідэю стварэння музея ніхто не падтрымаў, але цяпер запаветная мара Аляксея Васільевіча Кузьміча “ўзнесці Маці на заслужаны ёй высокі, Боскі п’едэстал” рэалізавалася. На малой радзіме майстра, у вёсцы Махро Іванаўскага раёна на Берасцейшчыне, кожны ведае яго карціны, можа доўга расказваць пра жыццё і творчасць. Ходзяць чуткі, што ад сузірання мадоннаў паляпшаецца самаадчуванне – мо таму так заўсёды мнагалюдна ў зале, дзе на цябе з усіх бакоў глядзяць жаночыя твары. Асабіста мяне на працягу ўсяго агляду не адпускалі геніяльныя на ўсе вякі словы рускага класіка Максіма Горкага: “Уславім жанчыну-Маці, чыімі грудзьмі ўскормлены ўвесь свет”. Шматвекавая гісторыя чалавецтва, навуковыя дасягненні і шэдэўры мастацтва – усё гэта маці-Мадонна. Мацярынства – тое галоўнае, для чаго створана жанчына, за што яна варта павагі.
За 30 год несупыннай і настойлівай працы Аляксей Кузьміч напісаў каля тысячы выяў, якія ў сусветнай культуры прынята называць “мадоннамі”. Адказ на пытанне, чаму менавіта яны занялі асноўнае месца ў яго творчасці, можна адшукаць у біяграфіі мастака.
Зусім маленькім хлопчык страціў бацьку, які памёр проста на раллі ад асколкаў, якія былы салдат атрымаў на вайне. Ужо ў дзевяць год будучы мастак узяў у рукі касу, і яму, адзінаму ў хаце мужчыне, маці падавала за сталом лепшы кавалак. Яна была прыгажуня – статная, блакітнавокая, са светлымі валасамі. Менавіта маці, зямная Мадонна, пасеяла ў душы сына зярняты творчасці. Потым настаўнікі школы толькі беражліва даглядалі маладыя парасткі таленту.
У сям’і было пяць дзяўчынак, а калі вярнуўся з вайны гаспадар, пабачыў свет яшчэ і Аляксейка. Хлопчык рос, нязменна адчуваючы на сабе клопат маці і старэйшых сясцёр. Пра гэта мастак раскажа пасля ў карціне “Маё залатое дзяцінства”: ён, немаўля, на руках у маці і пяць залатавалосых дзяўчат вакол.
Пошук творчага шляху быў складаным. З часам зніклі з мальбертаў шыракаплечыя ўдарніцы працы, з’явілася разуменне, што найвышэйшая духоўная прыгажосць – у пяшчотных і натруджаных руках нашых маці, у іскрыстых вачах каханых, ва ўсмешцы жаданага немаўляці. Пра сапраўднае наканаванне жанчыны-маці гавораць карціны мастака “Мадонна ў кветках”, “Мадонна з анёламі”, “Мадонна пад яблыняй”… На 600 палотнах без цяжкасці пазнаецца яго Інэса – любімая жонка, крыніца натхнення, эталон ахвярнасці і прыгажосці, якая не лічыць карціны мужа сваімі партрэтамі. Па ўспамінах сяброў, мастак часта паўтараў: “Я не жонку малюю, а ствараю вобраз веку”… Яго муза, маладая і нязменна прывабная, на ўсіх палотнах. Дзве роднасныя душы “перасякліся”, каб ісці па жыцці побач. Думаецца, калі б Бог падарыў майстру даўгалецце, праз чвэрць веку яе вобраз стаў бы яшчэ больш узвышаным, можа, нават незямным. Бо не ведае межаў чалавечае пачуццё, як няма вяршыні дасканаласці ў майстэрстве жывапісу. Нездарма ж аднойчы творца прызнаўся: “Чым больш я са сваёй Інэсай жыву, тым больш бачу ў ёй Мадонну”.
У вачах жанчын на карцінах майстра – сусветная журба. Яна пралілася слязьмі ў цыкле “Мадонны, якія плачуць”. Не будзе перабольшаннем сказаць, што яго мадонны не проста плачуць – яны краваточаць слязьмі, святымі, балючымі, маўклівымі і няўцешнымі. А яшчэ яны плачуць, магчыма, таму, што асобныя жанчыны не хочуць і не ўмеюць выхоўваць будучых патрыётаў. Святая Мадонна, прадаўжальніца чалавечага роду, не можа спакойна глядзець на сірот, на жанчын, пазбаўленых права называцца маці… Нешта не тое робіцца на гэтым свеце, калі жанчына плача.
Лічу, што кнігу Уладзіміра Сцяпанавіча “Мама.Малітва сына” па сіле эстэтычнага ўздзеяння на чытача можна ставіць упоравень з палотнамі яго сябра-жывапісца. І зусім не важна, што майстры пэндзля і слова для ўвасаблення задумы карыстаюцца рознымі матэрыяламі. Дарэчы, У.Ліпскі асабіста прысутнічаў на адкрыцці галерэі ў Махро 1 чэрвеня ў дзень нараджэння А.В.Кузьміча.
І зноў я сярод карцін земляка, у першыя хвіліны нават губляешся: мадонны глядзяць на цябе з нямым пытаннем, з асуджэннем, з дакорам, з маўклівай малітвай на вуснах… Каля кожнага палатна хочацца стаяць і думаць пра зямное і ўзвышанае, пра нараджэнне і зыход… Канечне, пачэснае месца ў гэтай галерэі займае яго Мама. У яе мастацкі вобраз сын уклаў усю сваю энергію, любоў і майстэрства. Яна, як жывая, склаўшы рукі на падоле, пазірае на ўсіх нас і быццам прамаўляе малітву: “Беражыце майго сыночка, майго Аляксейку, чуллівага і ранімага, улюбчывага і акрыленага, адчайнага і безабароннага”. Спыняюць увагу кнігі з асабістай бібліятэкі мастака: філасофія, біблія, этыка… На асобнай паліцы – беларуская класіка і кнігі мясцовых аўтараў з аўтографамі.
Я ганаруся тым, што магу дакрануцца да такога ўзнёслага мастацтва і з гонарам вымавіць прозвішча майго земляка. А ганарыцца ёсць чым! Імя славутага мастака занесена ў кнігу рэкордаў Расійскай Федэрацыі, краін СНД і Балтыі “Дзіва” як майстра, што стварыў самую вялікую калекцыю палотнаў з вобразам мадоннаў. Імем Аляксея Кузьміча названа галактыка, што вельмі сімвалічна: той, хто абагаўляў зямных Мадоннаў, узняўся да касмічных вышынь.
Ганна Барчук.
Вёска майго дзяцінства
Гарачае лета – ліпень 1986 года. Як трывала замацаваўся ў памяці той дзень, калі са сталіцы ў родную вёску Краснае я вярнулася паўнапраўнай студэнткай БДУ імя У.І. Леніна. Як сказаў калісьці наш рэктар пры першай сустрэчы з першакурснікамі: “Ганарыцеся тым, што вы паступілі ў флагман беларускай навукі”. І як тут не ганарыцца! Буду вучыцца ў Мінску, а пра маю маленькую вёсачку,якая для мяне была цэлы сусвет, ніхто там ніколі не чуў. Я з гонарам адмервала апошнія кіламетры дарогі.
У галаве круціліся думкі, што змагла, не падвяла бацькоў, спраўдзіла надзеі настаўнікаў, дзейсніла мару маёй дарагой бабулі, дарэчы, ніхто з яе дзевяцёра дзяцей ў настаўніцтва не падаўся: выбралі іншыя вышэйшыя навучальныя ўстановы…
Дзіўна, але радасці, што хутка прыйдзецца на некалькі гадоў развітацца з роднымі мясцінамі, не было. Нейкі асаблівы сум нагнятала жніво, якое было ў самым разгары. А я ж кожнае лета працавала ў калгасе падчас гэтай гарачай пары, дапамагала на зернетаку ці выгружала зерне з грузавой машыны разам з сяброўкамі. Іншы раз працавалі далёка за поўнач, стамляліся, ледзь валачылі да ложка ногі, а на наступны дзень з самай раніцы зноў ішлі ў калгас на працу, і стомы як не было…
І вось вучоба! Ды яшчэ ў самым цэнтры Мінска амаль на Прывакзальнай плошчы, а зусім побач інтэрнат. Вучыцца хацелася, бо гэта добрая звычка была сфарміравана вопытнымі настаўнікамі Махроўскай СШ, якія старанна ўкладалі ў нашы галовы веды, а ў душу – надзею і спагаду. Відаць, з іх добрай рукі ды з-за іх станоўчага прыкладу я зрабіла выбар на карысць педагогікі, стаўшы філолагам, а марыла стаць журналістам, тым больш што пачынаючы з трэцяга класа пісала ў газету “Піянер Беларусі” і ўсе мае сяброўкі мелі магчымасць знайсці маё прозвішча на старонках любімага выдання. Зайздросцілі мне, калі я атрымоўвала штотыдня паштоўку ад карэспандэнтаў газеты з адрасам – чамусьці “вёска Чырвонае”.
Хвалявалася толькі таму, што разлучуся з роднымі, з гаспадаркай, якую даглядала з ранняга дзяцінства, з кветкамі, што разводзіла колькі сябе памятаю, нават гладыёлусы выпісвала па пошце.
Мае бацькі… Бацька Мікалай Максімавіч працаваў на трактары ў хімлясгасе, звозіў смалу. Большасць часу ён праводзіў у лесе. У гарачы час збору жывіцы бацька вяртаўся дамоў вельмі позна. Ён навучыў мяне ўпраўляць трактарам, забіваць цвікі, пілаваць, плесці кашы і касіць. Я была старэйшая ў сям’і – браты нарадзіліся значна пазней. З задавальненнем кожную раніцу мы бегалі разам у грыбы, а потым змораныя, але шчаслівыя неслі паўнюткія кошыкі дадому. Бацька шукаў у лесе добрыя мясціны з чарніцамі, малінай ці журавінамі, а потым нас адвозіў туды на цэлы дзень.
Сапраўды, з бацькам заўсёды пазнавальна і весела бавіць вольны час. Яго гісторыі пра гарэзлівае дзяцінства, вайсковую службу, камандзіроўкі не саступяць байкам нават самых заўзятых аматараў слова.
Маці Лідзія Міхайлаўна працавала ў магазіне, а потым паштальёнам. Часта мне даводзілася разносіць часопісы і газеты нават па навакольных вёсках. Таму я добра ведала жыхароў і Вулькі, і Хамічава.
Выхоўвалі мяне бабуля Настасся, якая жыла з намі. А калі яе не стала, я пачала часцей наведваць бабу Вольгу ў Канатопе. Мудрая і невыказна добрая да ўсіх, яна магла падтрымаць мяне ў любой справе. Гэта так важна, калі ў цябе ёсць чалавек, які разважліва раскладзе па паліцах недарэчную сітуацыю, дасць параду, ні ў якім разе не абразіўшы цябе ні словам, ні нават думкаю. Бабуля рыхтавала найсмачнейшы сняданак у свеце, асабліва блінцы. Ды і было ж для каго… 27 унукаў маглі завітаць да яе! Хто-небудзь нечакана з’явіцца ці забегчы на хвіліну праездам.
Нягледзячы на тое, што замуж пайшла ў 16-гадовым узросце і таму не было часу вучыцца, у яе была добрая памяць, выпісвала заўсёды раёнку, у вольны час любіла чытаць газеты ці часопіс “Гаспадыня”. Бабуля вельмі хораша спявала, амаль да кожнага слова знаходзіла трапную прыказку. Заўсёды спрацоўвалі народныя прыкметы, якіх яна , здаецца, ведала за сотню.
Годам малой радзімы аб’яўлены 2018 год. Маё любае і роднае Краснае – маленькая вёсачка, якая зараз знаходзіцца ў пагранічнай зоне – лепшае месца для непараўнальна рамантычнага адпачынку! Нават на вялікай адлегласці я адчуваю пах першых кветак, бачу руплівых гаспадароў (на жаль іх засталося вельмі мала), што пачынаюць рыхтавацца да вясновай сяўбы, падстаўляю твар ласкавым промням сонца. Тут яно грэе па-іншаму – шчыра і ўпэўнена. Як добра марылася і адпачывалася ў бацькоўскім кутку, дзе ты свой сярод сваіх, дзе да тваіх перамог, значных і не вельмі, цябе надзейна накіроўвала і прырода, і родныя, і землякі. Як прыемна на душы, калі мае аднавяскоўцы расказваюць мне пры сустрэчы, што чытаюць мае артыкулы ў раёнцы і чакаюць іх зноў і зноў.
Толькі ў доўгім расстанні з родным краем пачынаеш разумець, што ты можаш страціць, страціць назаўсёды.
У жнівні я змагла патрапіць ў родныя мясціны, каб назбіраць грыбоў. Вырас той ельнік, які гадоў сорак назад я дапамагала лясніцтву пасадзіць, і ён нібы мяне чакаў. Грыбоў было хоць касой касі. А яшчэ прыемныя сустрэчы з малой радзімай.
Наталля Паўлавец,
выкладчык УА “Пінскі ДзПЛ будаўнікоў”.
“Я ўся такая шчаслівая…”
На базе СШ № 4 горада Іванава Брэсцкай вобласці праходзіла абласная канферэнцыя даследчых работ сярод навучэнцаў “ З навукай у будучыню “. У гэтай канферэнцыі і мне пашчасціла прыняць удзел.
У Год малой радзімы хочацца аглядзецца вакол сябе і заўважыць людзей, якія варты нашай увагі, памяці. У кожнай мясцовасці ёсць паэты якімі мы павінны ганарыцца. На Піншчыне такімі былі Я. Янішчыц і А. Бібіцкі. Таленавітыя, самабытныя, яркія творцы пакінулі нам спадчыну, якая прасякнута бязмернай любоўю да Палесся, да рупліўцаў- палешукоў.
Менавіта таму я выбрала такую тэму для свайго даследавання “ Свет Палесся ў творах паэтаў-землякоў Я. Янішчыц і А. Бібіцкага”.
Я працавала з рукапісамі твораў А. Бібіцкага. Гэтыя рукапісы — вялікая каштоўнасць нашага школьнага гісторыка- краязнаўчага музея, у якім ёсць літаратурная экспазіцыя, прысвечаная А. Бібіцкаму. З вялікім хваляваннем я брала рукапісныя вершы, на якіх удакладненні, паметкі, зробленыя самім аўтарам. Штуршком для напісання работы паслужыў верш А. Бібіцкага
“ Успамін “, напісаны да 50-годдзя з дня нараджэння нашай знакамітай паэтэсы- зямлячкі Я. Янішчыц. У гэтым вершы паэт прадказвае шчаслівае будучае паэтычнай спадчыне мастачкі слова.
… Песня Жэніна вечна ў акрузе
Будзе чутна зімою і ўлетку
Напамінам пра нашу паэтку
Менавіта таму я вырашыла бліжэй пазнаёміцца з творчасцю паэтэсы. У гэтым годзе я наведала літаратурны музей Я. Янішчыц. А яшчэ мне пашчасціла пабываць на раённым свяце паэзіі “ Непрыручаная птушка Палесся “, прысвечаным 70- годдзю з дня нараджэння знакамітай паэтэсы. Я пабывала на малой радзіме мастачкі, пасядзела за партай Я. Янішчыц, атрымала аўтограф сына паэткі Андрэя, дакранулася да багатай паэтычнай спадчыны славутай зямлячкі. Атрымала незабыўныя ўражанні і пасля прачытання твораў паэтэсы мяне вельмі ўразіла тое, што многія тэмы ў творчасці паэтаў- землякоў сугучны, што шмат твораў прысвечана роднаму Палессю, малой радзіме. А самае цікавае: абодва творцы нарадзіліся і адышлі ў іншы свет восенню.
Лістападаўская восень Яўгеніі Янішчыц і Алеся Бібіцкага… У чым яе сэнс? На гэтае пытанне я вырашыла знайсці адказ і таму занялася даследаваннем.
“Палеская ластаўка”, “Палесся мілае дзіця”, “палеская летуценніца”, “краю блаславёнага дачка” — так называлі ў нашай літаратуры Яўгенію Янішчыц. Нарадзілася паэтка на Піншчыне, на ўзбярэжжы маляўнічай ракі Ясельды. Менавіта адсюль і пачалася паэтычная песня Янішчыц. “Бясконца закаханы ў Палессе“, “Пінскі літаратурны Пантэон” — так гаварылі пінскія літаратары пра Алеся Бібіцкага.
Нарадзіўся Аляксандр Іванавіч на Гомельшчыне, але мы па праву лічым яго сваім земляком, бо большую частку свайго жыцця ён пражыў на Піншчыне ў вёсцы Плошчава і тут яскрава праявіўся яго паэтычны дар. Ліра Янішчыц пачалася найперш з роднага Палесся і яго непаўторных краявідаў. Як жывыя, паўстаюць перад намі азёрныя лугі, высокія хмельныя травы. Паэтка прызнаецца, што родныя мясціны і сама прырода падказалі ёй мастацкія вобразы і словы для вершаў.
Гоман рачных хваль, музыка птушыных спеваў, несціханы шум бору — гэтыя галасы беларускай прыроды чароўнымі мелодыямі гучалі ў душы А. Бібіцкага, выліваючыся ў цудадзейныя вершы. Мастак захапляецца палескімі краявідамі, пры дапамозе трапных метафар стварае прыгожую і загадкавую карціну летняга ранку. Я. Янішчыц i А. Бібіцкі нарадзіліся ў палескіх весках. Для іх вясковая рэчаіснасць была добра зразумелай, свойскай. Вёска з яе ўстойлівымі традыцыямі і ладам жыцця выклікала ў Янішчыц уяўленне аб трываласці і надзейнасці абжытага ёй свету. Пра сябе яна сказала: “Я — поле, я сціхлая ў горадзе вёска…”. Сюды, на сваю малую радзіму, яна ляцела птушкай і ў хвіліны радасці , і ў хвіліны смутку.
Для Бібіцкага «вёска — родны мой агмень“. Паэт не ўяўляе жыцця без вёскі. Жыць і працаваць у вёсцы — гэта вялікае задавальненне і шчасце для паэта. Як трэба любіць сваю зямлю, яе прыгажосць, каб напісаць так:
Паехаў бы…
Ды як Палессе,
Хоць дзень тут будзе без мяне ?
Свет Палесся ў творах паэтаў-землякоў прывабны і загадкавы. Палеская тэма ў творчасці мастакоў прадстаўлена разнастайнымі агульнымі і адметнымі матывамі. Яны захапляюцца прыгажосцю родных мясцін, багаццем палескіх краявідаў, перажываюць за іх лёс.
Я. Янішчыц стварыла адметныя паэтычныя вобразы Палесся: “зялёная зямля”, “старана мая азёрная”, “ край мой ціхі”, “старана… былінная”, край мой, загадкава- сіні”, “сіняя радасць азёр”, “двор у белым вішняку”. У Бібіцкага свае мастацкія вобразы: “Палескае мора”, “маё двухрэчча”, “мясціна казачна-прыгожая”, “крыніца светлай мары”, “зямное неба”.
У Год малой радзімы я зацікавілася творчасцю паэтаў-землякоў і знайшла адказы на свае пытанні. Я палюбіла іх творы, навучылася бачыць прыгажосць краявідаў сваёй малой радзімы. І мне хочацца, каб пра маіх таленавітых землякоў ведалі больш, чыталі іх творы, захапляліся імі, каб людзі любілi сваю бацькаўшчыну так, як Я. Янішчыц і А. Бібіцкі. І сёння я шчаслівая, бо атрымала дыплом 3 ступені на абласной навукова-практычнай канферэнцыі, бо вучуся ў цудоўнай школе, у добрых і таленавітых настаўнікаў, бо жыву ў цудоўным маляўнічым куточку нашага Палесся — вёсцы Качановічы.
Яна Савіцкая,
вучаніца 10 класа ДУА “Калавуравіцкі яслі-сад — сярэдняя школа Пінскага раёна“.
“Малітва за Пінск”
Яшчэ вядомы беларускі пісьменнік У.Караткевіч назваў мой Пінск “Горадам з вялікай літары”. Мне здаецца, што цяжка сказаць нешта лепшае.
Жыву з бабуляй у адным пакоі. Кожны вечар чую бабуліна: “Госпадзі, іжа есі на небясі!” і думаю, як гэта будзе гучаць на роднай мове. Але пазней знайшла гэту малітву па-беларуску: “Божа, які ты ёсць на небе!”
А зараз мне б хацелася скласці малітву за лепшы, самы цудоўны горад у свеце, за мой любімы, родны Пінск. Больш за 920 гадоў існуе гэты горад на зямлі, для гісторыі – гэта імгненне. Першае летапіснае ўпамінанне пра Пінск адносіцца да 1097 года яшчэ ў “Аповесці мінулых часоў”. У старажытнарускім летапісе ўзгадваецца Пінск як адно з тураўскіх уладанняў вялікага кіеўскага князя Святаполка. Назву сваю горад атрымаў ад ракі Піна, на беразе якой ён размешчаны. Але ёсць яшчэ другое меркаванне. Хто і калі пачаў будаваць горад Пінск невядома. Можа бацька гісторыі Герадот, які апісаў таямнічы паўночны край, пакрыты густымі лясамі і непраходнымі балотамі, ведаў пра гаспадарчыя справы з ім, дзе выраблялі мноства прадуктаў для старажытных гарадоў грэчаскіх? А можа быць рымскі легіянер і купец дайшлі да гэтай зямлі, адкуль дзіўная сасна “пінус” магла спатрэбіцца гаспадарам свету для вырабу пераможных суднаў? Цяжка сказаць. Многа застаецца загадак на мяжы гісторыі і легенд.
Горад амаль з тысячагадовай гісторыяй – гэта сапраўдная гісторыя са сваімі звычаямі і традыцыямі, гэта доўгі шлях станаўлення і развіцця. Я ганаруся тым, што мне пашчасціла нарадзіцца менавіта тут, у самой сталіцы беларускага Палесся.
Хутка будзе свята, і я пайду ў царкву, вазьму свечку, запалю яе перад вобразам Маці Божай і памалюся, як моляцца ўсе людзі на зямлі. Можа, малітва мая будзе паганскай, якой яна была ў часы Усяслава Чарадзея, але менавіта яна будзе гучаць так:
“Божа, калі ты ёсць на небе, дай вечны спачын людзям, якія ўнеслі значны ўклад у гісторыю нашага горада. У 1581 годзе кароль Стэфан Баторый надаў Пінску магдэбургскае права. З таго часу ў горада з’явіўся герб.
Пінскі касцёл быў сімвалам Пінска. Першы камень у падмурак касцёла ў 1636 годзе быў пакладзены рукою Альбрэхта Станіслава Радзівіла, аднаго з самых адукаваных людзей свайго часу.
Калегіум з боку ракі нагадвае непрыступную скалу. А раней тут знаходзілася мужчынская гімназія. У ліку знакамітых яе выпускнікоў былі Адам Нарушэвіч, публіцыст і перакладчык, педагог Анастаз Людвік Керсніцкі, а таксама рэктар Варшаўскага ўніверсітэта Караль Вырвіч. У гэтым будынку вучыўся і палітычны дзеяч Матэвуш Бутрымовіч, які для города пакінуў добрую памяць. Леанціна Орда , яго жонка, пакінула аб сабе памяць асветніцкай дзейнасцю і добрачыннасцю. Чырвонацагляны будынак Бутрымовіча – сапраўднае ўпрыгожванне вуліцы. Ад М.Бутрымовіча ў спадчыну атрымала дачка Юзэфіна, якая выйшла замуж за Міхаіла Орду. Самы знакаміты прадстаўнік роду – мастак, музыкант, педагог Напалеон Орда – унук Матэвуша Бутрымовіча. Толькі ў дваццаць першым стагоддзі гэты будынак знайшоў сабе сапраўднае прызначэнне: тут з’ядноўваюць свае лёсы закаханыя, тут рэгіструюць сваіх дзяцей жыхары горада, тут даюць імёны новым пінчанам.
Божа, калі ты ёсць на небе, дай вечны спачын людзям, маім пінчукам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Ты, магутны Божа, можа, будзеш не згодны са мною, калі я папрашу ў цябе вечны спачын і для тых, хто быў спалены жывымі. Так, не самазабойцы яны, а такую страшную смерць прыдумалі ім фашысты-карнікі. Яны мала пражылі, але ўсё сваё свядомае жыццё сеялі хлеб, садзілі бульбу, хацелі, каб квітнелі сады. Некаторыя рыхтаваліся да служэння свайму народу і служылі яму. Божа Вялікі, дай вечны спачын В.З.Каржу і ўсім партызанам, якія ў першыя дні вайны стварылі партызанскі атрад на тэрыторыі Пінскага раёна і падтрымалі ўсіх салдат. Я хачу папрасіць у цябе, Божа, вечны спачын і вечную памяць людзям, якія прымалі ўдзел у вызваленні Пінска.
Вайна… Колькі жудасці, смутку, гора хаваецца ў гэтым слове! Чалавецтва нават у цяперашні час не ведае большай трагедыі…
Дай, Уладыка, добры спачын душам у раі слаўным сынам зямлі беларускай Я.Купалу і Я.Коласу, а я не сумняваюся, што яны там, бо ўсё сваё жыццё яны змагаліся за праўду, выказвалі прыхільнасць да мовы беларусаў, а свае творы пісалі Палессі.
“Партызаны, партызаны, беларускія сыны!” – звяртаўся Я.Купала ў першыя дні вайны, заклікаючы ўсіх змагацца супраць страшэннай навалы. А як пранікнёна её заклікаў “людзьмі звацца” і “заняць свой пачэсны пасад між народамі”. Збыліся прароцкія словы песняра, ужо 75 гадоў над Пінскам свеціць мірнае сонца. Божа Вялікі, дай вечны спачын душы беларускага песняра Я.Коласа, які доўгі час працаваў у Пінску, тут сустрэў сваё сапраўднае каханне, менавіта ў маім горадзе нарадзіўся ў сям’і Міцкевічаў і іх першынец. У Варварынскім манастыры сто гадоў назад маладыя павянчаліся.
Нельга забыць ні праз семдзесят, ні праз сто гадоў пра подзвіг маракоў нашай Дняпроўскай флатыліі, якіх ведаюць ва ўсім свеце. Мемарыяльны комплекс “Вызваліцелям” на месцы высадкі у ліпеньскую ноч 1944 года дэсанта маракоў-дняпроўцаў любяць наведваць пінчукі, каб выказаць павагу героям-абаронцам нашага горада. Камандзіры Насыраў і Кулікаў на ахопленым полымем крэйсеры вялі агонь па праціўніку да апошняга ўдара іх сэрцаў. У самую цяжкую хвіліну бою трагічна абарвалася жыццё бацькі і сына Альхоўскіх. Жорсткая памяць пра жудасную вайну жыве ў сэрцах тых пінчан, хто перанёс яе няшчасці і пакуты. А мне пашчасціла: я не бачыла вайны. Не бачыла скалечаных дзяцей, не бачыла гора маці, якая згубіла сына, не бачыла той крыві, якая пралілася з грудзей ні ў чым не вінаватых немаўлят. Вайна адышла ў мінулае, стала старонкай гісторыі. Але мы не маем права забываць пра вайну, таму што амаль кожную сям’ю, кожны дом закранула яна сваім вогненна-чырвоным крылом. Напамінае пра тыя жудасныя моманты служаць помнікі і абеліскі, а таксама назвы вуліц у нашым горадзе. Дарагі сябра! Калі ты ідзеш па вуліцах, якія названы імёнамі герояў-дняпроўцаў, запыні крок, прыслухайся: ты пачуеш у сэрцы сваім водгук біцця іх бессмяротных сэрцаў.
Божа, калі ты ёсць на свеце, дык я папрашу ў цябе і добры спачын, для ўсіх ветэранаў, якія памерлі ўжо ў мірны час. Яны аддалі нашаму гораду сваю маладосць, абараняючы яго ад ворага. З кожным годам усё менш і менш становіцца ўдзельнікаў апошняй вайны. Я хачу памаліцца за здароўе дарагіх ветэранаў, якія яшчэ жывуць сярод нас, нізка ім пакланіцца і падзякаваць за іх подзвіг у імя жыцця на зямлі і нашай шчаслівай будучыні .
Расквітнеў мой Пінск за пасляваенныя дзесяцігоддзі, але ў тысяча восемдзесят шостым годзе страшэнны вораг абрушыўся на нашу зямлю. Вораг, якога не відаць і не чуваць, але гора, няшчасці, якія ён нанёс, яшчэ многія гады будуць трывожыць людзей. Аварыя на Чарнобыльскай АЭС ужо ў памяці маіх бацькоў, у генах маіх аднагодкаў. Нябачны вораг пабываў і на маёй малой радзіме. Балюча ўсведамляць, што нашы дзяды памятаюць Палессе як маляўнічы куток некранутай прыроды. А што запомніцца нам?
Божа Вялікі, я хачу папрасіць у цябе вечны спачын і тым, што нічога яшчэ не ўбачыўшы ў жыцці, стаў ахвярай Чарнобыля. Колькі іх, гэтых няшчасных хлопчыкаў і дзяўчынак! У роспачы хочацца крычаць: “Божа! За што ты пакараў нашу зямлю і наш народ?” Бог пакараў нас не толькі Чарнобылем, але і бяспамяцтвам.
У гарадскім парку ляжыць кавалачак чырвонага граніту, які па форме нагадвае сэрца… Гэта помнік землякам, якія склалі свае галовы ў гарах Афганістана. Магутны Божа, дай вечны спачын і добрую памяць пінчукам, якія з гонарам выканалі свой абавязак у далёкай краіне. Яны афганскаму народу падаравалі сваю маладосць, а пятнаццаць юнакоў аддалі сваё кароткае жыццё. Мы скланяем галовы перад светлай памяццю землякоў-герояў.
Я веру, што будучае роднага горада залежыць ад людзей. Хай кожны будзе шчаслівы, хай прадаўжае гістарычныя справы, застаючыся Чалавекам. Мне, майму пакаленню выпадае такая магчымасць славіць слаўнае імя маёй малой радзімы. Ад таго, якімі мы станем людзьмі, як будзем працаваць, якія маральныя каштоўнасці возьмем з прошлага, залежыць і будучае. І я ўпэўнена, што выхаваныя нашымі бацькамі, нашымі выкладчыкамі ў любові да сваёй Радзімы, у павазе да яе гісторыі, мы зробім усё, каб будучае роднай зямлі было светлым і радасным.
Вялікая падзяка табе, Божа, за нашых спартсменаў, якія праслаўляюць горад далёка за яго межамі. Дай добрае здароўе Эльвіры Герман, Вікторыі Колб, Ганны Бацюшка, братам Багдановічам… Сталіца Палесся дала свету сто пяцьдзясят тытулаваных спартсменаў. Гэта іх імёны гучаць на спартыўных спаборніцтвах розных міжнародных узроўняў.
Прымі нізкі паклон, Ойча, і за Янку Маўра,і за Міхася Лынькова, і за П. Броўку, і за П. Глебку, і дай ім вечны спачын за тое, што яны праславілі Пінск у сваіх творах. Па вуліцах Пінска мелі магчымасць хадзіць і знакамітыя савецкія артысты Леанід Уцёсаў і Фаіна Ранеўская.
Вялікая падзяка табе, Уладыка, і за нашага прэзідэнта. Гэта дзякуючы яму, Аляксандру Рыгоравічу Лукашэнку, першага верасня 2006 года адчыніў свае дзверы Палескі дзяржаўны універсітэт, галоўная навучальная ўстанова ў родным горадзе. Менавіта сюды ўжо больш за дзесяць гадоў едуць вучыцца лепшыя юнакі і дзяўчаты з усёй краіны.
Перш, чым сказаць “Амінь”, хочацца паўтарыць словы пароля К.Каліноўскага:
— Каго любішь?
— Люблю Беларусь!
— Тады ўзаемна!
А мне так хочацца дапоўніць: “Я люблю Пінск!” Я не шкадую аб тым, што не нарадзілася ў якім-небудзь шыкоўным Парыжы ці ў супер-модным Нью-Йорку. Пінск – мая малая радзіма, і я люблю яго такім, які ён ёсць. А што значыць “любіць”? Люблю… Ганаруся… І гонар мой, і любоў да гэтага горада – гэта не проста словы. Я будучы будаўнік, а гэта значыць, што магу зрабіць свой горад яшчэ прыгажэйшым, каб ён стаў яшчэ больш запамінальным і сучасным. Я нарадзілася ў Пінску, мае бацькі таксама нарадзіліся тут. Мы вельмі ганарымся тым, што мы пінчукі. Важна памятаць пра гэта, адчуваць сваю годнасць і імкнуцца зрабіць жыццё вартым спрадвечных мар. Пінск – сталіца Палесся. А гэта неабсяжныя лясы, светлыя ад бяроз гаі,балоты – вось што такое Палессе. Палессе! Цікавы край, мужны, працавіты і гасцінны народ! Кожны чалавек непасрэдна звязаны з той зямлёй, на якой нарадзіўся. А гэта самы цудоўны падарунак лёсу, самае дарагое, што ў нас ёсць. Патрэбна толькі сэрцам адчуць еднасць з ёй, услухацца ў родны гоман шапатлівых клёнаў і ліп, пачуць мілагучны спеў Піны і Прыпяці, Струменя і Ясельды, адчуць тую сілу, якую можа даць чалавеку толькі родная зямля. І ніхто не здолее растлумачыць ні асаблівую чысціню роднага неба, ні асаблівы смак роднага паветра, ні асаблівую прыгажосць роднага чалавека. Мы толькі зможам сказаць: гэта – маё кроўнае, жывое, адзінае. Гэта тое, што дадзена мне Богам, толькі Богам можа быць забрана.
А над усім – высокае-высокае неба. Лёгкімі пушынкамі плывуць у небе воблакі. Так праплываюць над намі гады, стагоддзі, так плыве над горадам час.
Наталля Літвінчук.
Ботовский родник
Жизнь – непредсказуемая штука. В этом я убеждаюсь все больше и больше. Сидишь дома, ничего не планируешь и вдруг оказываешься там, где никогда не был и не думал даже попасть. Так оказалось и на этот раз.
Утро. Размышляя, чем бы заняться, я отвлеклась на телефонный звонок и предложение крестницы: «Поехали ко мне на дачу». Без всяких раздумий я с радостью согласилась, потому что давно хотелось вырваться из душного города.
Мы отправились в деревню Ботово, где-то 30 километров от Пинска. Когда прибыли, я с интересом стала рассматривать все. Оказалось, это была обычная деревня, каких много на Полесье. Выяснилось, что есть в обычной деревне своя достопримечательность – родник. Лариса – моя крестница – напоила меня родниковой водой, которую держит в доме. Вода была очень вкусной. Каждый год ее освящает батюшка, да и церквушка (капличка) была рядом. Меня она очень заинтересовала, и я гадала, когда мы поедем туда.
Одним из вечеров, когда спала жара, мы поехали на велосипедах к той церкви. Дорога мне показалась очень длинной. Сначала ехали по нашей улице, потом по соседней. Я успевала разглядеть все: дома, природу. Пустых домов было много. Молодые остаются в городе, а старики либо доживают свой век, либо дожили.
Дорога к каплице заросла травой, потому что ездят по ней редко. Но, несмотря на это, вокруг было невероятно красиво. Березки, которые росли кустарниками. Местами попадалась трава выше нас.
— Вот вековая липа, — сказала Лариса и указала на большое дерево.
Оно было высокое с красивой кроной, и все цвело.
Весь наш путь мы прошли или проехали, периодически отдыхая и любуясь природой. В один из таких перерывов Лариса спросила у меня:
— Видишь купол?
Однако я ничего не увидела поначалу. Мы подъехали ближе, и развернувшаяся картина захватила дух. Посреди поля стояла капличка, обнесенная сеткой. Дверь была открыта. Две женщины убирались, готовясь к празднику, который должен был состояться 23 июня. Внутрь мы не смогли зайти, так как пол был покрашен, поэтому просто заглянули. Было чисто, висели иконы, ручники. Раз уж не удалось попасть внутрь, мы расспросили женщин о церкви. Они вкратце рассказали ее историю, и историю родника.
Сам родник находится внутри каплички. Мужчины соорудили колодец и вывели трубу от родника на улицу, потому что капличку закрывают. Люди уже берут воду из трубы, которая идет от родника. Она находится в десяти метрах от церквушки. Мы с удовольствием напились и взяли немного воды с собой.
Мне захотелось узнать больше информации о роднике, и женщины посоветовали обратиться к В.Г. Диковицкому, бывшему учителю Ботовской школы, теперь уже пенсионеру.
Мы навестили этих хороших людей, долго с ними общались, и Виталий Григорьевич рассказал нам историю, как появились родник и капличка. Она тянется еще с тех времен, когда Беларусь была под Польшей. В то время на этом месте жили люди. В далеком 1944 году деревня была оккупирована немецким гарнизоном. Для их уничтожения были направлены партизаны, действуя под известным планом «Багратион». Фашисты потеряли много людей вследствие удачной операции партизан. За эти потери они решили отомстить мирным людям. Для этого враги собрали всех жителей деревни на расстрел. Но история сложилась совсем по-другому. По воле случая в этот момент, когда всех сгоняли, мимо проходил староста деревни. Он услышал крики и быстро понял, что происходит. В этой деревне, в Ботово, находились лишь немецкие солдаты, а, как известно, приказы они не отдают, а исполняют. Поэтому староста побежал что есть сил в соседнюю деревню, где находился главный немецкий штаб. Уже там, упав в колени начальнику, он молил о пощаде. На удивление, немецкий офицер согласился, и жителей не тронули, даже взамен ничего не попросил.
Это было 23 июня 1944 года. И чтобы этот день в истории не пропал для жителей, спустя многие годы, учитель школы Виталий Григорьевич Диковицкий решил его увековечить, построив капличку. В 2000 году отец-настоятель Владимир благословил Виталия на построение каплички. Почти всю работу Виталий Григорьевич делал сам. Помощь оказали братья М. Наривончик, С. Наривончик, С. Наривончик. Немного помог колхоз. Так и появилась капличка. Каждый год 23 июня здесь собираются люди, приезжает батюшка и освящает воду в роднике.
Валентина Гунько.
По долгу памяти
После встречи с такими людьми начинаешь понимать, что именно их называют патриотами, людьми, безгранично любящими свою Родину и преданными ей!
Они не любят громких слов, не стремятся к славе, не требуют благодарности! Они просто делают для нашей родной земли, для нашего общества то, что я бы назвала гражданским подвигом.
И я горжусь тем, что Петрович Анатолий Михайлович — мой односельчанин, уроженец деревни Дубновичи. То, чем занимается этот человек вместе со своими единомышленниками, впечатляет, восхищает, заставляет задуматься.
Петрович А.М. четвёртый год живёт и работает в г. Минске в центральном аппарате Национального банка Республики Беларусь, занимает должность начальника главного управления администрации Национального банка. До переезда в Минск являлся проректором по административно-хозяйственной работе и строительству Полесского государственного университета в Пинске. Его род деятельности далёк от изучения военной истории. Тем не менее, чувство долга, беззаветная любовь к малой родине помогли свершиться важному делу.
Анатолий Михайлович вспоминает: «Для меня вся эта история началась с оброненных старенькой мамой фраз: «Как они там сами останутся лежать?.. Никто ведь не вспомнит». И началась кропотливая работа, которая позволила раскрыть ещё одну из тысяч неизвестных страниц войны.
В июне 1943 года разведывательно-диверсионная группа под командованием старшего лейтенанта Александра Багина из партизанского отряда Виктора Сураева трагически погибла вблизи хутора Горенец, что в четырех километрах от Дубновичей. Хутор окружили и сожгли немецко-фашистские захватчики, в перестрелке с ними и погибла разведгруппа.
Мама Анатолия Михайловича Петрович Людмила Маркияновна осталась единственной свидетельницей гибели группы партизан на отцовском хуторе летом 1943 года. И поэтому для него эта история стала частью истории его семьи. Несколько лет он потратил на то, чтобы раскрыть то, что, казалось, забыто навсегда! Анатолий Михайлович сопоставлял сведения, искал подтверждение фамилий захороненных, разыскивал близких. И пришёл к выводу, что всё, рассказанное мамой, — правда!
Останки партизан 26 октября 2007 года с воинскими почестями были перезахоронены в братскую могилу на кладбище в деревне Дубновичи. На месте погребения установлен обелиск с надписью: «Здесь похоронены останки партизан, погибших в годы Великой Отечественной войны. Вечная память». В мае 2014 года на памятнике была установлена мемориальная доска, на которой увековечено имя разведчика Александра Багина.
Переехав в Минск, Анатолий Михайлович поисковую работу не оставил. Принят в состав членов БОО «Ветераны военной разведки», состоит в составе Совета и президиума этой организации. Возглавляет поисковую секцию. Благодаря ему и его коллегам стали известны имена девяти военных разведчиков, у пяти погибших отыскали родственников.
Готовит к выпуску книгу «Справедливости ради». Анатолий Михайлович сыграл важную роль в поисках останков разведчиков в Лепельском районе. Благодаря усилиям БОО «Ветераны военной разведки» и военнослужащим 52-го отдельного специализированного поискового батальона Министерства обороны удалось обнаружить останки разведчиков — членов первого партизанского отряда особого назначения, который был сформирован в августе-сентябре 1941 года и непосредственно подчинялся главному разведывательному управлению генерального штаба Красной Армии, шестой – партизан, погибший, по воспоминаниям местных жителей, в 1942 году.
Из разговора с Анатолием Михайловичем узнаём о его планах. Он говорит не о себе, а о тех героях, чьи останки еще предстоит поднять и перезахоронить, чьи имена вернуть из небытия. Энтузиаст, настоящий подвижник поискового дела!
Нам, молодому поколению дубновичан, есть кем и есть чем гордиться! Есть с кого брать пример, как любить свою малую родину и нашу Беларусь, как быть благодарным тем, кто пал в боях за мирное небо над родной землёй!
Ксения Михалевич,
Сошненская СШ.
Моя неповторимая малая родина
Нет! Человеку нельзя жить без родины,
как нельзя жить без сердца.
К. Г. Паустовский
Родина приходит к нам с самого рождения и остаётся с нами на всю жизнь, восхищая, радуя, утешая. У каждого человека своя родина, которую он любит, ценит, дорожит ею. Для меня моей малой родиной стала деревня Лыще, которую я очень люблю. С этой деревней, где проходит моё детство, прочно связывают меня тысячи незримых нитей. Здесь я родилась, сделала свои первые шаги, здесь впервые пошла в школу, встретила своих друзей. Всеми светлыми воспоминаниями я обязана своей деревне. Здесь моя малая родина, здесь мой родной дом.
И я не могу не любить свою родину с её широкими светлыми уголками, с её большими аллеями черёмухи, тенистыми скверами и маленькими двориками. Всегда, в любое время года, они влекут к себе, и невозможно устоять перед их чарующей магией.
Как не любить мне свою родину летом, когда тополиный снегопад завладевает дворами, а улицы купаются в потоках солнечных лучей. Она прекрасна всегда. Но больше всего я люблю весеннюю пору года, когда деревня окутана пёстрым облаком сирени самых разных оттенков. Люблю цветущие деревья, тёплый майский дождь. И, кажется, сердце начинает биться вдвое быстрее, и хочется просто бродить по улицам и радоваться воскрешению жизни. Как ни любить мне свою родину зимой, когда идёшь по заснеженным улицам, и всё сверкает, как в зимней сказке; ноги утопают в снегу и так хорошо, приятно ощущать, что это всё твоё родное, близкое. А как прекрасна моя родина осенью! Я люблю цветной ковёр из разноцветных листьев, которые шуршат под ногами, как бы напоминая о том, что моя деревня живёт и ещё долго-долго будет жить.
Каждый край имеет свою душу, своего мастера. Я люблю свою родину за то, что в ней живёт много мастеров и мастериц, которые удлиняют традиции древнего народного искусства. Пригодич Виктор Яковлевич занимается плетением изделий из лозы, её корней. Плетёт он красивые корзины, делает ложки из дерева. У него есть чему нам поучиться.
Есть люди, которые не перестают удивлять меня своими новыми работами, чудесными произведениями. Одна из них – Галина Иосифовна Павлюковец. Она и шьёт, и вяжет и вышивает, при этом в каждую вещь она вкладывает свою душу, доброту, любовь. Каждая её вещь неповторима, уникальна. Без её работ не обходится ни один праздник в моей деревне.
Пригодич Константин Иванович — наш местный художник, бывший учитель. Картинная галерея украшает вестибюль нашей школы. Я подолгу смотрю на эту галерею и горжусь тем, что на моей малой родине живёт такой талантливый человек.
Для Зиновия Кирилловича Пригодича малой родиной является наша деревня Лыще. Зиновий Кириллович писал: «Как важно выбрать в жизни одну правильную – по душе, по силе – дорогу, как необходимо с самой юности иметь ясную и твёрдую мечту. Без этого человек – как тот корабль без руля в открытом море». Правильную дорогу в жизни выбрал Зиновий Кириллович Пригодич. В настоящее время он работает редактором журнала «Гаспадыня». Произведения писателя-публициста выделяются проблематикой: он посвящает их труженикам деревни, рассуждает о проблемах современной молодёжи. Эти и другие темы нашли своё отражение в книгах Зиновия Кирилловича: «На полях республики», «Добрый день, сад!», «Ночь перед воскресением» и другие. Я благодарна судьбе за то, что она подарила моей малой родине Зиновия Кирилловича. Восемнадцатого апреля 2018 года Зиновий Кириллович посещал нашу школу. Надолго останутся в памяти его рассказы о себе, о своём творчестве. Мне очень хочется, чтобы незабываемые мгновения встречи с этим человеком оставались не только в нашей памяти, но и в нашей душе, как родники чистой радости, как высокие моральные ориентиры.
Я горжусь тем, что на моей родине родился и вырос Пригодич Николай Григорьевич – доктор филологических наук, профессор. Им опубликовано 180 научных работ. Николай Григорьевич, как научный консультант и автор принимал участие в подготовке «Энциклопедии литературы и искусства Беларуси», «Белорусской энциклопедии».
Война не обошла стороной мою малую родину. Наши односельчане встали на защиту Отечества. Об этих страшных днях со слезами на глазах рассказывает Счастная Анна Ефимовна, которая была вывезена в Германию, пробыла в лагере три года, вместе с ней из нашей деревни было вывезено двадцать человек. Пригодич Илья Максимович служил в партизанском отряде Коржа, который находился за нашей деревней. Много интересного и страшного он рассказывал о том времени. К сожалению, Ильи Максимовича уже нетс нами.
Я горжусь тем, что на моей малой родине есть достопримечательности, о которых мне хотелось бы вам рассказать. В одном километре от деревни находится родник. Я часто посещаю его, пью водичку, и мне кажется, что я пью целебный эликсир, дающий силу, как сказочным богатырям. Возможно, о такой воде и говорилось в сказках – живая вода. А какой пейзаж около родника! Он так и просится на полотно художника.
Горделиво и высоко устремляются вверх сосны и ели, робко и застенчиво улыбаются берёзы, важно стоят дубы, подрастают молодые акации. Из леса доносятся птичьи звуки, переходящие в пение. В этот момент мне самой хочется стать птичкой и кружится над моим любимым родником, над моей любимой родиной.
На моей родине есть средняя школа, в которой ещё учились мой дедушка и мой папа, а сейчас учусь я. Школьный двор утопает в зелени и цветах. Я с удовольствием посещаю школу искусств, которая находится в центре деревни.
На моей малой родине есть красивая и ухоженная церковь, построенная в честь святого Александра Невского. Я с мамой по воскресеньям и по праздникам с удовольствием посещаю её. Много тайн и загадочных образов, которых не дотронулась рука художника, есть на Чудотворном образе. Люди со всех уголков страны приезжают в нашу церковь, подолгу задерживаются перед образом, рассуждают и спорят, кто на нём изображён. В этом нет ничего необычного. Человеческий разум стремится понять неизвестное ему. Нам необходимо чаще открывать двери храма, открывать Библию и тогда откроются двери нашей души и туда войдут Добро, Любовь, Вера, Надежда.
Я очень люблю свою малую родину. «За что?» — спросите вы. Да разве можно перечислить всё, за что я люблю её. Да просто за то, что это моя родная земля, на которой я выросла. Мне дороговсё, что связано с моей малой родиной. Хочется закончить моё эссе словами Нила Гилевича: «Чем сильнее я люблю свою землю, вот эту на которой я стою, тем дороже мне жизнь».
Валерия Линкевич,
ученица 8 класса Лыщенской средней школы.
Деревня Борки — моя малая родина!
Моя малая родина! Я восхищаюсь твоей безграничной красотой. Мне кажется, это лучшее место на всей земле. Я люблю здесь всё. То, что кажется обыденным и привычным, приносит моему сердцу радость и даже восторг! Ведь это всё моё, это частица моей души. Здесь я родилась и выросла. Здесь растут мои дети.
Наша деревня Борки маленькая, но очень красивая. Я люблю здесь каждый домик и каждый двор, каждую улочку, песчаные дороги, которые так трудно преодолевать в жаркую погоду. Я наслаждаюсь утренним рассветом, росой на траве, криком петухов и пением птиц.
А как же приятно после знойного дня выйти в вечернюю прохладу… Стоять и наблюдать, как смеркается, как деревня погружается в сон… И отдохнувши, вновь пробуждается на рассвете.
Лес! Он занимает особенное место в моем сердце. Наша деревня окружена дремучими лесами. И это ведь не просто лес! Там кипит своя жизнь. Как-то раз, собирая чернику, я почувствовала недомогание. Вышла на дорогу и прилегла на бугорке. И что-то увидела особенное: лес живёт своей жизнью.
Мы, люди, бесконечно суетимся, куда-то бежим. И в этой спешке не замечаем окружающей нас красоты. А здесь, в лесу, всё идёт своим чередом, для всего есть свой распорядок. При виде этого сердце наполняется благоговением и благодарностью Богу, что Он позволяет нам наслаждаться всем этим.
Для кого-то жизнь в деревне слишком скучна. А я люблю каждый день, прожитый здесь. Даже когда приходит осень и заунывно завывает ветер, и дождь косой стучит в окно, мое сердце наполняется миром и спокойствием. Сердце в предвкушении зимы с метелями, тёплого очага и уюта!
Татьяна Финке (Завадская).
”Хоть маленький, но храм“
Пинщина всегда была знаменита удивительными по красоте уникальными пейзажами и живописными ландшафтами. На востоке города растекается река Пина и теряется в полосе болот, на берегу которых расположены дома жителей деревни Вишевичи. Когда-то здесь обильно велась рыба, и в каждом дворе были свои лодки, каждый житель от мала до велика умел плести сети и ловить рыбу. Так местное население особенно чтило покровителя рыбаков Апостола Петра.
В честь Святых апостолов Петра и Павла была названа старинная придорожная часовня на окраине города. В маленькую каплицу всегда можно прийти, поставить свечку и помолиться. В день Святых апостолов Петра и Павла 12 июля, священник после литургии приезжает к часовенке и совершает молебен. По сути это маленький приписной храм к основному храму Святой великомученицы Варвары. Местные жители уважают традиции прошлого и проводят косметические ремонты каплицы. А в Год Малой Родины на благо родной земли внесли трудоемкий, материальный вклад: восстановили новый кованый забор, проложили плитку, установили новые дубовые кресты, на которых затрепетали яркими красками традиционные убранства, сделанные руками жительниц. Протоиерей настоятель Прихода храма Святой великомученицы Варвары Константин Балакай подчеркивает, что только благодаря усердию местных жителей, непоколебимая вера прихожан, их постоянный молитвенный и материальный вклад, слаженная и грамотная работа сохранит традиции прошлого.
Алла Морецкая, Наталья Невар.
д. Вишевичи.
Загрузка ...