"Марыў Яначак даўно Пабываць у казіно..."

Не вам казаць (ды ў Навагоддзе!): мы рады гасцям! Нават вельмі! І двойчы: у першы раз, калі тыя прыходзяць, і ў другі — калі сыходзяць.

То адзін сабраўся (нарэшце!): вылез з-за стала, шапку ўздзеў...

Маці з гэтай нагоды дзяцей паклікала. Кажа:

— Дзеткі, дзядзька дадому ідзе. Што трэба сказаць на развітанне?

Малыя ўголас:

— Дзякуй Богу!

Карацей, што ў матулі ў галаве, тое ў іх на языку.

Ці не ім, дарэчы, яшчэ адна класічная фраза належыць: "Каб пераканацца, што госць пайшоў, трэба спусціць яго з лесвіцы"?

Мы гэта ведаем і часам робім. Прычым паспяхова, бо, мяркуючы па чарговым конкурсным здымку (кіньце вочкам — на верхні), далёка "ляцяць". Чаму адзін у трусах? Колькі людзей — столькі і меркаванняў. Першае — ад спадара Валерыя Гаўрыша з Чавусаў:

Муж дамоў вярнуўся

скрытна.

Дома — госць.

Ну вельмі спрытны:

Што ёсць сілы

да машыны...

Мусіць, ёсць на то

прычыны?

Цяжка сказаць, якія? Бо, здаецца ж, нічога не ўкраў? Апроч ручніка?

Адзінае — незразумела, хто за ім следам бяжыць? Жонка? Магчыма. Але чыя? Таго мужыка, што "вярнуўся скрытна"? А калі яна апрануцца паспела?.. Ці ўсё ж таго, які наперадзе, бо...

Застукала Таня

У саўне Саню —

Шыбуе дадому:

Уліп па-дурному!

Так лічаць і спадарыня Любоў Чыгрынава з вёскі Забалацце Вілейскага раёна, і спадар Сцяпан Нефідовіч з вёскі Любань Лунінецкага. Ён, дарэчы, вядомую беларускую народную песню "перапеў" і за "героя" нават высновы зрабіў, прычым — вартыя ўвагі:

Кум да кумкі прыблудзіў,

прыблудзіў,

Ды кум кумцы не ўгадзіў,

не ўгадзіў.

Тая злосная была, ой была —

Куму портак не дала, не дала...

Болей, куме, не блудзі,

не блудзі,

Лепш на печы пасядзі, пасядзі.

З гэтага занятку, трэба разумець, больш карысці. І адназначна меней жахаў. А то, як піша спадарыня Валянціна Гудачкова з Жыткавічаў:

Прыхапіўшы ручнічок,

Ад каханкі Янка ўцёк.

Следам — жонка... І з дубінай!

Ці ўратуе тут машына?

Непакоіцца аўтарка пра небараку... Хоць варта не толькі пра яго. "У многіх цяпер ці не галоўнай каштоўнасцю стаў аўтамабіль, — разважае ў сваім лісце спадар Гаўрыш. — Мужчыны каля сваіх "маздачак", "таётак" ды "лад" гатовы нават начаваць. А вось жонкі і дзеці, гаспадарчыя клопаты адышлі для іх на дзясяты план".

Адсюль, відаць, і радкі:

Сапсаваў прагрэс мужчыну!

Вось і гэты, у трусах,

Перш ляціць

прагрэць машыну,

А пагрэць сваю жанчыну —

На пасля... вось гэта жах!

Хто б, як кажуць, спрачаўся...

Дэбютант нашага конкурсу — спадар Георгій Шундрык з Дзятлава, здаецца, гатовы, бо ўпэўнены, што жанкі з такім станам спраў не змірыліся. Вось гэтая, прынамсі, са здымка, ззаду за чалавекам ідзе і разважае (можа, нават уголас):

Бачу: ты мужык гарачы,

Чула: жонка не ўпікне...

Дык давай махнём на дачу —

Там пагрэеш і мяне.

Што тут сказаць: разбэсціўся свет. Як у тым анекдоце пра двух суседзяў: "Слухай, — кажа адзін, — я чуў, што ты з маёй жонкай шуры-муры закруціў. Дык гэта ж нядобра". Другі ў адказ: "А вас, Івановых, хіба разбярэш: ты кажаш, што нядобра, твая жонка — што добра"...

Ноч — імгненнечкам

з каханкам!..

Ды калі ачнуўся ранкам,

То насмерць перапужаўся —

У адных трусах зматаўся:

Так пабег да жонкі Галі,

Толькі пяткі заблішчалі, —

піша спадарыня Соф'я Кусянкова з вёскі Лучын Рагачоўскага раёна. Ад яе ж досыць слушная парада дзяўчатам, як зрабіць, каб гэтага не было — ну, каб не ўцякаў той, хто падабаецца:

Ён глядзеў у вочы?

Замуж абяцаў?

А як пераночыў,

Борздзенька "зліняў"...

Што брахлівыя

Мужчыны —

Для дзяўчыны

Не ў наві́ну:

Калі нехта й дужа любы,

Не здавайцеся да шлюбу!

Да таго ж, раяць чытачы, падумайце, перш чым у яго ўступіць. Над чым? Парады мужчынам:

Як ажэнішся, найперш

Зарубі на носе:

Уцякаць ад жонкі лепш,

Летам ці пад восень.

Лічаць так сужэнцы Ніна і Іван Астроўскія з Мінска.

У жанчыны свой разлік,

Будзьма асцярожныя,

Бо адсудзіць — і ручнік,

І штаны апошнія! —

папярэджвае спадар Анатоль Гарачоў з вёскі Даўнары Іўеўскага раёна.

Што яна, тая самая жанчына, пакіне сабе? Ды ўсё. І, як правіла, дзяцей, якія цяпер, дарэчы (на думку спадара Валерыя Шыманэля з вёскі Лылойці Смаргонскага раёна), ля нейкага з вокнаў (што ў кадр не трапілі) плачуць:

Мамка родная, скажы, —

У малых пытанне, —

Татку гоніш ты куды

Без штаноў ды зрання?..

Зрэшты, не вам казаць, што пакінуць без іх, тых штаноў, могуць не толькі жанчыны. Што яшчэ? Адказаў некалькі. Па-першае — захапленне. Прынамсі, асобныя з чытачоў, паглядзеўшы на гэты здымак, адразу ж узгадалі адзін з папярэдніх, на якім без адзення, можна сказаць, была кабета... То, мяркуе спадарыня Раіса Васільева з Гомеля, якраз яна, тая маржыха, з вады вылезла і...

Што далей было? Чытайце:

Прыказала жонка,

Муж і пагадзіўся —

Рушыў да палонкі...

Але ж запыніўся,

Не палез у лунку

("Загадай другому...") —

Прасціну на плечы

І гайда дадому.

Не стаў, значыцца, ён маржом. Хоць спроба і была...

Адзенне на ім, трэба разумець, таксама.

Зрэшты, халера з ім, з адзеннем: няма — і не варта яго шкадаваць, калі ёсць галоўнае.

Што? Дакладна ведае яшчэ адзін дэбютант нашага конкурсу, спадар Барыс Ляшкевіч з вёскі Альшаны Столінскага раёна:

Утапіў штаны ў палонцы?..

Дык скажы ты сваёй жонцы:

— Ліха з імі, са штанамі,

Абы цела было з намі!

Мужчына, аднак, гэтага не кажа. Цікава, чаму? Можа, баіцца, што яна ўсё роўна не зразумее, не паверыць яму? Бо апякалася — падманвалі... Вось і гэты, са здымка...

Ясь "касіў" пад маржа —

З дому сходзіў часам...

Ды й Яніна не драмала —

Па слядочках пашукала

І знайшла ў Станіславы...

Не падобна,

што пад лавай?

Ой, не падобна (пагодзімся са спадарыняй Зояй Янучок з вёскі Нагорнае Клецкага раёна)! Яшчэ і таму, што пад лавай, без вопраткі можна іншага — з дазволу — мужчыну знайсці, пра якога напісаў спадар Мікалай Старых з Гомеля:

Непатрэбны дзеўкі Глебку,

І не трэба жонка,

Бо ягоная суседка

Гоніць самагонку.

Перанёс ёй хлопец грошы,

Калі ж выйшлі ўсе яны,

То заклаў касцюм харошы

І апошнія штаны.

Дзе яшчэ іх можна пакінуць, дакладна ведае спадарыня Гудачкова з Жыткавічаў:

Марыў Яначак даўно

Пабываць у казіно.

От дык нагуляўся —

У трусах застаўся!

Зрэшты, на думку многіх, усё магло быць і куды празаічней:

Каб купіць які прыкід,

Грошай не хапіла.

Дык знайшоўся хоць ручнік,

Што Алёна мыла —

піша спадар Гарачоў. З таго ж канверта:

Офіс наш у тым катэджы,

На трусах вісіць

мой бэйджык.

Ці зіма стаіць, ці восень,

Што далі нам —

тое й носім.

Такі менталітэт: прыцярпеліся мы — хто да паліто, хто да трусоў.

Як і да таго, што

Бачылі наразе,

Ды не б'ём трывогу:

З раздзявальні ў лазню

Ходзім праз дарогу.

Што яшчэ, паводле таго ж сп. Гарачова прымаем, як належнае, дык гэта тое, што

Дзед Мароз ва ўсе часы

Нёс дарункі мудра:

Мужу — новыя трусы,

А вось жонцы — футра.

Ведаў, хто чаго варты?

Але ж ёсць падарунак і ўсім нам. Праўда, не ад Дзеда, але ж не менш каштоўны (кіньце вочкам на верхні здымак):

Дзякуй, дзякуй, вам кітайцы,

Што абулі нас у сланцы!

Беларус цяпер у сланцах

І на ферму, і на танцы...

Піша так спадарыня Чыгрынава. Ахвотныя могуць напісаць працяг, бо кітайцам шмат за што можна дзякаваць... Але гэта, магчыма, ужо ў іншых вершах — да новага здымка. Што яшчэ напісалі да гэтага?

Гора з жонкаю-бландзінкай,

Як з правамі — то ўдвайне:

Толькі выедзе з будынка,

"SОS" — крычыць

яе машынка...

Муж імчыць па цаліне!

Піша так спадар Гаўрыш. Спадарыня Чыгрынава (спачатку прозай): "Кожнае конкурснае заданне выклікае не толькі ўсмешкі, але і нейкія ўспаміны. Вось і на гэты раз узгадала, як працавала ў школе, як аднойчы пасля заняткаў ішла дадому з настаўніцай пачатковых класаў Таццянай Расціславаўнай Тарасюк. Мне 30, ёй — за 60. Я ў паліто, у ботах і, хай вязанай, але ж шапачцы! Яна — з голай галавой, у балоневым плашчыку, у туфлях на босую нагу. А пад імі — снег. Што цікава, гэта Таццяна Расціславаўна была Дзедам Марозам на ўсіх школьных ёлках і ніколі не хварэла. Вучыла любіць прыроду, радавацца жыццю".

Нехта, трэба разумець, навучыўся, нехта — не:

Няроўны людзі,

Няроўны іх лёс...

Хто голым быў... Будзе,

Хто ў футра ўрос.

Але ж у заклад пайсці ён можа! Прычым лёгка!

Паспрачаўся кум з Ягорам,

Што прабегчы

зможа голым.

Во ўжо будзе п'ян і рад,

Калі выйграе заклад!

Пішуць так сужэнцы Астроўскія.

Ёсць у конкурснай пошце і рэкламныя радкі. Што цікава, яны зусім не раздражняюць, наадварот. Спадарыня Ала Тарасік з Мінска (трэба разумець, ад імя мужа?) піша:

Я па снезе ды так шпарка

Не па чарку,

не па скварку:

Да паштарачкі іду,

Каб хутчэй забраць "Звязду".

Прывязе яе паштарка,

Што пачнецца — проста жах:

Ёй насустрач выбягаюць,

Хто ў футры, хто ў трусах...

А ўсё таму, трэба разумець, што газета гэта — адметная: родная (бо любілі яе нашы дзяды ды прадзеды) і на роднай мове. Такіх у краіне раз-два...

І таму як добра было б, каб яе настолькі любілі і чакалі — усе! Каб паштальёны прывозілі яе на новенькіх пазадарожніках (і гэта ім было выгадна). Каб працавалі імі самыя прыгожыя і добрыя жанчыны і мужчыны, якія любяць мову, любяць людзей! Каб у насельнікаў Беларусі было грошай, як сёлета снегу. Каб быў час чытаць і нават пісаць у рэдакцыю (а ўжо вершы на конкурс — абавязкова!)...

Трэба сказаць, хто напісаў найлепшыя да папярэдняга здымка (на ім, нагадаем, двое мужчын кацілі ў машыну гарбуз). Па прызнанні вялікага чытацкага журы гэта спадары Гарачоў з Іўеўшчыны (што смешна, тое смешна!), Дубовік з Бярэзіншчыны, Гаўрыш з Чавусаў, сужэнцы Астроўскія з Мінска, Чыгрынава з Вілейшчыны, Кусянкова з Рагачоўшчыны...

Паламала галаву і журы маленькае — рэдакцыйнае. У выніку прыз у выглядзе падпіскі на газету "Звязда" накіроўваецца да спадара Гарачова ў вёску Даўнары Іўеўскага раёна.

Вызначыў сваю пераможцу і часопіс "Вожык": падпіскай на месяц узнагароджваецца спадарыня Гудачкова з Жыткавічаў.

Хочаце, каб гэтыя выданні ў новым годзе прыходзілі і да вас? Выпісвайце. Альбо — уважліва разгледзьце новы здымак, падумайце, што б гэта значыла, і напішыце подпіс. Можна некалькі варыянтаў. Але кароткіх (не больш за восем радкоў) і — абавязкова — дасціпных... Поспехаў!

Валянціна Доўнар.

Ад яе ж найшчырэйшая ўдзячнасць і самыя найлепшыя пажаданні ўсім, хто пісаў у гэтую рубрыку, усім, хто чытаў і разам з намі смяяўся! З Калядамі нас! З Новым годам! Будзьма! У тым ліку — разам. І тады мы будзем.