Журавінавы сюрпрыз

Дынаміку цэнаў прасцей за ўсё прасачыць па прадуктах харчавання. Найперш таму, што з імі нам даводзіцца сутыкацца штодня.

Як ні дзіўна, але цана на свініну (у Баранавічах) вось ужо другі год амаль не мяняецца. Размова ідзе не пра мясныя прадукты ў крамах, а пра продаж мяса на рынках.

Напрыклад, кошт кумпяка свініны хістаецца ў межах 13-15 тыс./кг, мяса без косткі можна купіць за 16-18 тыс./кг. Такая цана была летась, а вось за цяляціну просяць 24 тыс./кг — кошт яе вырас на 5-6 тысяч. Кошт сала таксама застаўся ранейшым — 12-15 тысяч. Гэта ў сярэднім, бо на рынку заўсёды нехта просіць крыху больш ці менш. Хістанні ёсць, але яны не ўплываюць на сітуацыю ў цэлым.

Росту цэнаў могуць спрыяць многія абставіны. Вось у Расіі не ўрадзілі збожжа ды бульба і ў нас падскочыла цана на грэчку, проса і іншыя крупы, бо пэўная колькасць іх у нашу краіну ўвозіцца. А вось з бульбай наадварот — яна вывозіцца расійскімі закупнікамі, і ў нас цана на яе вырасла. Але ўлічваючы, што бульбу мы вырошчваем пры кожнай хаце, то кошт яе не адыгрывае такой ужо вялікай ролі.

Цэны растуць, але абвалу іх няма, а вось тое, што адбываецца з журавінамі, можна лічыць сюрпрызам, які падкінуў рынак.

Летась нарыхтоўшчыкі не ведалі, што з гэтай ягадай рабіць. Ганцавіцкае райпа журавіны не магло збыць аж да самай вясны.

Сёлета журавіны паставілі рэкорд. Калі ў верасні іх пачалі закупляць па 3 тысячы, то ўжо ў канцы кастрычніка кошт ягад узляцеў да 12,5-13 тыс./кг. Цана вырасла ў чатыры разы. Вось гэта абвал, але журавіны — не малако і не мяса, і ў масе сваёй такая цана не вельмі ўжо спажыўца і закранула. А вось тых, хто збірае ягады, асабліва палешукоў, — парадавала.

— Вось гэта сапраўдная цана на журавіны. Нарэшце ацанілі нашу працу, — кажуць людзі і спяшаюцца на балота.

Ніхто з палешукоў не памятае, каб цана на журавіны была такой высокай.

Здавалася б, у людзей ёсць шанц абагаціцца. Але тут аказалася, што сёлета журавіны не дужа ўрадзілі і на балоце асабліва не разгуляешся. Калі ўдалося назбіраць за дзень 5-8 кг, то і добра.

Не ўрадзілі журавіны не толькі ў нас, але і ў Расіі. Менавіта гэта адна з прычын, якая падштурхнула да росту цаны.

Адыграла ролю і вялікая канкурэнцыя сярод нарыхтоўшчыкаў. Калі ягад мала, а нарыхтоўшчыкаў шмат, то кожны імкнуўся ўхапіць сваю долю, павышаючы цану. Але ж і канкурэнты не драмалі. Вось і стаў кошт журавін завоблачным.

Але ж каб у тых нарыхтоўшчыкаў не было рынку збыту, то ніхто за ягаду не плаціў бы такія грошы. І можна толькі ўявіць (бо ўсе спасылаюцца на камерцыйную тайну), па якой цане нарыхтоўшчыкі перапрадаюць тыя журавіны.

З размовы з загадчыкам эксперыментальнай базы ЦБС "Журавінка" Мікалаем Паўлоўскім стала зразумела, што рост цаны на журавіны не дужа закрануў базу.

—<І> У нас фіксаваная цана на ягаду, — паведаміў загадчык. — І мы амаль усю ягаду збылі па 6 тысяч.

— Мікалай Баляслававіч, хіба сёння не рынак дыктуе цану?

— Магчыма, не трэба было спяшацца са збытам?

Камерцыя — справа рызыкоўная. Нехта абходзіцца малым і задаволены, а другі рызыкуе і часам губляе ўсё.

Сымон Свістуновіч, фота аўтара.