В Польше консерваторы взяли власть. А нам-то что?
К власти в соседней Польше по итогам воскресных выборов приходит консервативная партия «Право и справедливость» (ПиС) Ярослава Качиньского. Эксперты, однако, не ждут серьезных изменений в подходе Варшавы к отношениям с Беларусью.
ПиС победила на парламентских выборах меньше чем через полгода после того, как ее представитель Анджей Дуда стал президентом Польши, сменив на этом посту Бронислава Коморовского. Теперь консерваторы смогут самостоятельно сформировать правительство.
Политолог, замглавы движения «За свободу» Алесь Логвинец убежден, что серьезных изменений в политике отношений с Беларусью с приходом к власти в Польше партии «Право и справедливость» ждать не приходится.
— У Польшы есць агульнанацыянальны кансэнсус адносна Беларусі. Можа быць, больш падтрымкі будзе ісці беларускай грамадзянскай супольнасці, больш будзе ўздымацца пытанняў наконт польскай меншасці ў Беларусі
Политолог напоминает, что такие проекты как программа Калиновского (обучение в Польше для студентов, отчисленных из вузов Беларуси по политическим мотивам), телеканал «Белсат» и «Радио Рацыя» были запущены как раз в период правления консерваторов из «Права и справедливости».
— У Польшы есць два падыходы да замежнай палітыкі: ягелонскі і такі больш націянальна-дэмакратычны. Першы звязаны з падтрымкай незалежнасці краін, якія належалі да Рэчы Паспалітай і больш актыўнай роля Польшы ў рэгіёне, ідэя «Міжмор'я», больш шчыльнае супрацоўніцтва з Украінай, Літвой і Беларуссю. Другі - з большым супрацоўніцтвам з Расіяй і супрацьстаяннем Нямеччыне. Зараз да ўлады вяртаюцца прыхільнікі ягелонскага падыходу.
В том, что касается позиции Польши в белорусско-европейских отношениях, Логвинец отмечает, что новое правительство «разумее, што з уладамі Беларусі трэба размаўляць, але спуску ім даваць не будзе, бо размова ідзе пра важныя для партыі „Права і справядлівасць“ каштоўнасці».
В любом случае, считает собеседник, ключ к отношениям Польши и Беларуси, как и Евросоюза и Беларуси, находится в Минске.
Политолог, докторант Польской академии наук Александр Папко также призывает не ждать радикальных изменений: «За апошнія дзесяць гадоў урады мяняліся, а палітыка заставалася той жа самай». Многое зависит от конкретных персоналий, которые займут посты главы МИД и его советников.
— Але ПіС меў хаця б нейкую пазіцыю па Беларусі, якую ён паслядоўна рэлізоўваў. Людзі ў гэтый партыі выходзяць з кансерватыўных колаў польскай апазіцыі 80-х гадоў. Яны сімпатызаюць усім тым, кто змагаецца з аўтарытарнымі рэжымамі. Яны стараліся падтрымліваць беларускую грамадзянскую супольнасць і незалежныя СМІ.
Договариваться про снятие санкций с Беларуси в ЕС теперь будет сложнее, считает эксперт.
Вместе с тем, отмечает Папко, сегодня главная внешнеполитическая проблема для Польши — не Беларусь, а Россия: «Ёсць пэўныя кругі сярод польскіх кансерватараў, якія лічаць, што нам не трэба ўступаць ні ў якіе супярэчнасці з Аляксандрам Лукашэнкам, можа лепш з ім дамовіцца, каб ён не здаў Беларусь Расіі, і не злаваць яго спробамі падтрымкі дэмакратызацыі».