Тэма тыдня: Першы Нацыянальны форум па ўстойлівым развіцці

Першы Нацыянальны форум па ўстойлівым развіцці прайшоў у Мінску пры ўдзеле дзяржсектара і партнёраў, а таксама міжнародных прадстаўнікоў.

Больш за 400 чалавек — прадстаўнікі МЗС, Мінэканомікі, Мінпрацы і сацабароны, Мінэнерга, Мінпрыроды, Белстата, Нацыянальнай акадэміі навук, ПВТ, прамысловых прадпрыемстваў, вядучых ВНУ, а таксама грамадскіх арганізацый і аб’яднанняў, прадстаўнікі агенцтваў ААН і міжнародныя эксперты — абмяняліся меркаваннямі і агучылі свае прапановы па далейшай рабоце ў галіне МУР і неабходных мерах для яе ўдасканалення, намецілі арыенціры на каротка-, сярэдне- і доўгатэрміновую перспектывы.

На форуме быў прадстаўлены нацыянальны вопыт Беларусі па дасягненні МУР і разгледжаны рэалізацыя Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі на перыяд да 2030 года і падрыхтоўка Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага развіцця на перыяд да 2035 года. Дадзена ацэнка гатоўнасці Беларусі да маніторынгу дасягнення МУР, арганізацыі работы ў рэгіёнах. Асобная ўвага ўдзелена імплементацыі Беларуссю рэкамендацый экспертаў ААН (місія MAPS) па паскарэнні дасягнення МУР і ўзаемадзеянні з міжнароднымі партнёрамі.

У 2015 годзе дзяржавы — члены ААН прынялі Парадак дня ў галіне ўстойлівага развіцця да 2030 года, які ўключае ў сябе спіс з 17 Мэт устойлівага развіцця (МУР). Яны накіраваны на ліквідацыю беднасці і голаду, барацьбу з няроўнасцю і несправядлівасцю, вырашэнне праблем, звязаных з кліматычнымі змяненнямі. Парадак дня-2030 —  комплексная стратэгія павышэння якасці жыцця людзей, развіцця і спажывання без шкоды для будучых пакаленняў. Усе 17 мэт адаптуюцца і для Беларусі. Над гэтым працуюць нацыянальны каардынатар па дасягненні МУР, Савет па ўстойлівым развіцці (куды ўваходзяць прадстаўнікі ўсіх дзяржорганаў), партнёрская і іншыя групы, грамадзянская супольнасць і міжнародныя арганізацыі. Усе іх прапановы будуць адлюстраваны ў Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага развіцця на перыяд да 2035 года. Праграмныя дакументы, заканадаўчыя акты таксама будуць абапірацца на мэты Парадку дня-2030.

Задачы Парадку дня-2030 былі пастаўлены ў Беларусі на дзяржузроўні задоўга да яго прыняцця — Лукашэнка

Аб гэтым гаворыцца ў прывітанні Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі, якое ён накіраваў удзельнікам першага Нацыянальнага форуму па ўстойлівым развіцці.

Прывітанне на адкрыцці форуму агучыў першы намеснік кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Максім Рыжанкоў. «Праграма пераўтварэнняў у эканамічнай, сацыяльнай і прыродаахоўнай сферах, якая разглядалася на саміце ААН у 2015 годзе, актуальна для ўсяго свету і высока ацэнена міжнароднай супольнасцю. Задачы развіцця, абазначаныя ў Парадку дня-2030, былі пастаўлены ў Беларусі на дзяржаўным узроўні задоўга да яго прыняцця. У гэтым напрамку мы дабіліся высокіх вынікаў», — падкрэсліў у сваім прывітанні Прэзідэнт.

«Усе дасягненні ў галіне аховы здароўя, адукацыі, харчовай бяспекі, гендарнай роўнасці, беражлівага стаўлення да навакольнага асяроддзя, падтрымкі маламаёмных шырока прызнаны і з’яўляюцца састаўной часткай глабальных мэт, па якіх ацэньваецца прагрэс нашай дзяржавы», — адзначыў Аляксандр Лукашэнка.

Архітэктура кіравання МУР у Беларусі высока ацэнена многімі краінамі — Шчоткіна

Аб гэтым заявіла журналістам нацыянальны каардынатар па дасягненні Мэт устойлівага развіцця, намеснік старшыні Савета Рэспублікі Мар’яна Шчоткіна перад адкрыццём у Мінску першага Нацыянальнага форуму ўстойлівага развіцця.

У рабоце па Мэтах устойлівага развіцця рэкамендаваны тры ўзроўні: глабальны, нацыянальны і рэгіянальны. «На глабальным наша краіна прадставіла ўжо свой даклад у 2017 годзе, на рэгіянальным правялі вялікую канферэнцыю, дзе сабралі краіны рэгіёнаў Еўропы і СНД, выступілі з ініцыятывай стварэння партнёрскай сеткі нацыянальных каардынатараў па дасягненні МУР. Прапанова падтрымана ў Еўропе і ААН. А цяпер праводзім нацыянальны форум, на якім падводзім вынікі за паўтара года работы і намячаем далейшыя планы, — сказала Мар’яна Шчоткіна. — За гэты час праведзена вялікая работа. Створана нацыянальная платформа для прадастаўлення справаздачнасці па МУР, усе мэты замацаваны за дзяржаўнымі органамі. Выбудавана архітэктура кіравання, якая падабаецца многім. І мы з задавальненнем дзелімся сваім вопытам».

На думку Мар’яны Шчоткінай, вопыт любой дзяржавы ў дасягненні МУР можа быць цікавы, паколькі кожная з іх выбудоўвае сваю сістэму.

І пры цесным узаемадзеянні не трэба будзе нанова вынаходзіць кола, калі ў кагосьці  ужо выпрацаваны эфектыўны падыход. «Межы сёння ўмоўныя, нельга падзяліць паветра, ваду і іншыя багацці — рэкі, моры, атмасфера агульныя. Кожны чалавек хоча жыць у добрых умовах, быць здаровым і шчаслівым, атрымліваць адукацыю і мець добрую работу», — адзначыла Мар’яна Шчоткіна.

Беларусь заняла 23-е месца сярод 156 краін у дасягненні МУР за 2018 год

Беларусь атрымала высокую ацэнку па рэгіёне Усходняй Еўропы і Цэнтральнай Азіі ў дасягненні глабальных Мэт устойлівага развіцця за 2018 год. Аб гэтым заявіла нацыянальны каардынатар па дасягненні Мэт устойлівага развіцця, намеснік старшыні Савета Рэспублікі Мар’яна Шчоткіна на першым Нацыянальным форуме ўстойлівага развіцця ў Мінску.

Беларусь шмат працуе над фарміраваннем станоўчага іміджу на сусветнай арэне. Розныя паказчыкі развіцця краіны і работы па ўстойлівым развіцці дазваляюць займаць высокія пазіцыі ў глабальных рэйтынгах. Мар’яна Шчоткіна звярнула ўвагу на такі важны рэйтынг, як індэкс дасягнення глабальных Мэт устойлівага развіцця за 2018 год. «Ён разлічваецца для 156 краін свету на аснове 100 паказчыкаў, звязаных з выкананнем МУР. Беларусь заняла ў ім 23-е месца (76 балаў са 100) і ў цэлым атрымала ацэнку вышэйшую за сярэднюю па рэгіёне Усходняй Еўропы і Цэнтральнай Азіі», — сказала яна.

Паводле слоў нацыянальнага каардынатара, гэтыя лічбы пацвярджаюць, што праводзімая работа дае свае вынікі. «Але мы толькі на пачатку шляху, нам яшчэ многа давядзецца зрабіць для таго, каб забяспечыць устойлівае развіццё нашай краіны. Што для гэтага патрэбна? Не заставацца ўбаку. Хацелася б, каб мэта нашага першага форуму «Ва ўстойлівую будучыню — разам!» была прынята грамадствам і стала своеасаблівай нацыянальнай ідэяй», — дадала Мар’яна Шчоткіна.

Парадкам дня-2030 дзяржавам рэкамендавана праводзіць трохузроўневы аналіз прагрэсу дасягнення МУР: глабальны, рэгіянальны, нацыянальны. І Беларусь прытрымліваецца гэтага падыходу. У 2017 годзе на міжнародным узроўні краіна прадставіла свой добраахвотны даклад аб ходзе выканання Парадку дня-2030. Таксама Беларусь удзельнічала ў прадстаўленні даклада ЕАЭС па ўстойлівым развіцці ў штаб-кватэры ААН, а год таму сама арганізавала рэгіянальны форум нацыянальных каардынатараў, прысвечаны пабудове партнёрства краін і арганізацыі, уключаных у непасрэдную работу па дасягненні МУР.

«Праведзены парламенцкія слуханні. А першы нацыянальны форум — гэта нацыянальны агляд праводзімай у краіне работы па выкананні Парадку дня», — сказала Мар’яна Шчоткіна. Яна таксама падзякавала ўсім нацыянальным партнёрам, краінавай камандзе ААН і Дортмундскаму міжнароднаму адукацыйнаму цэнтру за канструктыўнае супрацоўніцтва.

Нацыянальная стратэгія ўстойлівага развіцця Беларусі — 2035 будзе сфарміравана да канца года

Нацыянальная стратэгія ўстойлівага развіцця Беларусі да 2035 года будзе сфарміравана да канца 2019 года, заявіў прэм’ер-міністр Сяргей Румас на першым Нацыянальным форуме па ўстойлівым развіцці.

«Выбудавана работа ў напрамку імплементацыі Мэт устойлівага развіцця ў стратэгічныя і праграмныя дакументы краіны. Ужо ў бягучым годзе будзе сфарміравана Нацыянальная стратэгія ўстойлівага развіцця краіны да 2035 года. Гэты дакумент стане сувязным звяном паміж прыярытэтамі ўстойлівага развіцця на нацыянальным узроўні і глабальнымі мэтамі ў гэтай галіне», — адзначыў Сяргей Румас.

Паводле слоў прэм’ер-міністра, пытанні рэалізацыі парадку дня ААН і дасягнення МУР з’яўляюцца важным дзяржаўным прыярытэтам і знаходзяцца ў цэнтры ўвагі Савета Міністраў.

Распрацоўваецца шэраг стратэгічных дакументаў, іх рэалізацыя дапаможа ва ўстойлівым развіцці лясной гаспадаркі, турызму, забяспечыць гарманізацыю нацыянальных стандартаў з міжнароднымі.

«З улікам патрабаванняў парадку дня ў галіне ўстойлівага развіцця ўжо скарэкціравана амаль палавіна дзеючых у краіне дзяржаўных праграм. Больш таго, з 1 лютага гэтага года падрыхтоўка любога нарматыўнага прававога акта будзе ажыццяўляцца з улікам усебаковага і аб’ектыўнага прагнозу магчымых наступстваў яго прыняцця, уключаючы адпаведнасць Мэтам устойлівага развіцця. Такое рашэнне ўрад прыме ўжо ў бліжэйшы час», — дадаў Сяргей Румас.

ААН высока ацэньвае вопыт Беларусі ў дасягненні МУР

Беларусь дасягнула значных вынікаў у рэалізацыі Парадку дня-2030, і яе работа і вопыт, прыхільнасць да Мэт устойлівага развіцця высока цэняцца на глабальным узроўні. Аб гэтым заявіла першы намеснік Генеральнага сакратара ААН Аміна Махамед у сваім відэазвароце на першым Нацыянальным форуме ўстойлівага развіцця ў Мінску.

«Удзел усяго грамадства мае вырашальнае значэнне для актыўнай трансфармацыі, неабходнай да 2030 года. Узаемадзеянне парламента і выканаўчай улады, грамадзянскай супольнасці, навукі і прыватнага сектара заўсёды станоўча ўплывае на дасягненне пастаўленых мэт. На шчасце, многае ўжо зроблена ў Беларусі. Ваша краіна дэманструе прагрэс. Урад прайшоў вялікі шлях у выбудоўванні нацыянальнай палітыкі па дасягненні Мэт устойлівага развіцця», — сказала Аміна Махамед.

Яна падкрэсліла высокі ўзровень каардынацыі ўдзельнікаў усіх узроўняў пры складанні даклада Беларусі аб выкананні Парадку дня-2030, прэзентаваным на глабальным форуме ў 2017 годзе. Асабліва ўражальныя, паводле яе слоў, амбіцыйныя праграмы па фарміраванні інклюзіўнага грамадства, прадастаўленні роўных магчымасцей для людзей з інваліднасцю.

Аміна Махамед прызналася, што яе таксама абнадзейвае абмен паміж ААН і нацыянальнымі ўладамі лепшымі міжнароднымі практыкамі, напрыклад, у частцы ўдасканалення догляду хворых і маламабільных людзей, прадухілення розных форм насілля. І яна вітала работу па фарміраванні Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага развіцця на перыяд да 2035 года. «Я ўпэўнена, мы можам прадаставіць усебаковую падтрымку краіне пры фарміраванні гэтай стратэгіі і імплементацыі краінавага бачання на глабальным узроўні. Беларусь прадоўжыць адыгрываць важную ролю ў далейшых працэсах, у тым ліку на высокім узроўні», — рэзюмавала Аміна Махамед.

Супрацоўніцтва з Беларуссю вельмі важна для ААН — Эгер

Супрацоўніцтва з Беларуссю вельмі важна для ААН. У Арганізацыі ўдзячны беларускаму боку за рашучыя намаганні ў рэалізацыі Мэт устойлівага развіцця. Аб гэтым журналістам заявіла памочнік Генеральнага сакратара ААН, дырэктар рэгіянальнага бюро ПРААН па Еўропе і краінах СНД Мір’яна Сполярыч Эгер.

Дырэктар рэгіянальнага бюро ПРААН па краінах Еўропы і СНД упершыню наведвае Беларусь на гэтай пасадзе. Мір’яна Сполярыч Эгер адзначыла, што рада такой магчымасці і разлічвае правесці сустрэчы з прадстаўнікамі міністэрстваў і ведамстваў, у тым ліку Мінэканомікі, Мінпрыроды.

«Для нас супрацоўніцтва з Беларуссю з’яўляецца вельмі важным, — падкрэсліла яна. — Рада магчымасці пабываць тут, сустрэцца з прадстаўнікамі ўрада».

Мір’яна Сполярыч Эгер падзякавала беларускаму боку за намаганні па рэалізацыі МУР, іх нацыяналізацыю. Гаворачы пра першы Нацыянальны форум па ўстойлівым развіцці, дырэктар рэгіянальнага бюро ПРААН адзначыла, што такія мерапрыемствы вельмі важныя, паколькі служаць дыялогавай пляцоўкай для прадстаўнікоў дзяржорганаў, навукі, грамадзянскай супольнасці, прыватнага сектара. «Для іх гэта магчымасць сабрацца і абмеркаваць, як выкарыстоўваць МУР на карысць насельніцтва», — сказала Мір’яна Сполярыч Эгер. Яна дадала, што дзякуючы такім форумам павышаецца дасведчанасць грамадзян аб Мэтах і іх значэнні.

Мінпрацы назвала ключавыя напрамкі развіцця занятасці і матывацыі працы

Больш эфектыўныя механізмы матывацыі працы, развіццё ўсіх форм прадпрымальніцтва і самазанятасці грамадзян, а таксама фарміраванне ўмоў для бесперапыннага навучання і павышэння кваліфікацыі — ключавыя напрамкі работы па ўстойлівым развіцці чалавечага патэнцыялу ў Беларусі. Аб гэтым паведаміў намеснік міністра працы і сацыяльнай абароны, кіраўнік міжведамаснай рабочай групы па сацыяльных пытаннях Савета па ўстойлівым развіцці Валерый Кавалькоў на сесіі Нацыянальнага форуму па ўстойлівым развіцці.

«Адным з ключавых элементаў устойлівага развіцця і павышэння даходаў насельніцтва выступае фарміраванне ўмоў для дастойнай працы — Мэта нумар 8. Гэта і высокапрадукцыйныя рабочыя месцы, і дастойная аплата працы», — сказаў Валерый Кавалькоў.

Прыярытэтныя задачы ў галіне аплаты працы ў рамках Нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага развіцця на перыяд да 2035 года: забеспячэнне адпаведнасці тэмпаў росту заработнай платы і прадукцыйнасці працы; распрацоўка дзейсных механізмаў матывацыі працы высокакваліфікаваных спецыялістаў; шырокае прымяненне такіх сістэм аплаты працы, як удзел у прыбытках, аплата па працоўным рэйтынгу, дадатковыя матыватары (сацыяльныя льготы і кампенсацыі, страхаванне медыцынскіх расходаў і г.д.).

Стварэнне высокапрадукцыйных рабочых месцаў звязана непасрэдна з індустрыялізацыяй рэгіёнаў, асваеннем новых вытворчасцей. Асаблівая роля адводзіцца такім формам занятасці, як развіццё малога і сярэдняга прадпрымальніцтва, сямейнага бізнесу, самазанятасці насельніцтва. Важны напрамак — пашырэнне практыкі прымянення нестандартных форм занятасці, садзейнічанне развіццю Е-занятасці (дыстанцыйная занятасць, тэлеработа) і іншых форм арганізацыі працы з выкарыстаннем інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій.

Вялікая роля адводзіцца развіццю Нацыянальнай сістэмы кваліфікацый, распрацоўцы прафесійных стандартаў. У 2018 годзе зацверджаны першы з 45 запланаваных стандартаў — на такі від працоўнай дзейнасці, як ацэначная. У цэлым для распрацоўкі прафстандартаў выбраны тры сферы найбольш масавыя з пункту гледжання занятасці: абслугоўванне; машынабудаванне; энергетыка і аднаўляльныя крыніцы энергіі.

Вылучыў Валерый Кавалькоў і такія аспекты, як развіццё інклюзіўнай занятасці (у тым ліку праз развіццё сацыяльнага прадпрымальніцтва), жаночага і маладзёжнага бізнесу.

Канцэпцыя ў інтарэсах пажылых людзей павінна быць распрацавана ў Беларусі ў бягучым годзе

Нацыянальная канцэпцыя ў інтарэсах пажылых людзей павінна быць распрацавана ў Беларусі ў бягучым годзе. Аб гэтым паведаміла міністр працы і сацыяльнай абароны Ірына Касцевіч на сесіі Нацыянальнага форуму па ўстойлівым развіцці.

«Удзельная вага людзей старэйшых за 65 гадоў у Беларусі складае каля 15 працэнтаў. Прагнозы да 2020 года — больш як 20 працэнтаў. Гэта выклік. Як вырашаць пытанні старэння насельніцтва так, каб нашы грамадзяне пажылога ўзросту жылі актыўным і здаровым жыццём? Мы пачалі ўжо распрацоўку нацыянальнай канцэпцыі ў інтарэсах пажылых грамадзян. Яе асноўныя напрамкі: спорт, здароўе, адукацыя, культура і г.д.», — сказала Ірына Касцевіч. Яна адзначыла, што ў 2030 годзе чаканая працягласць жыцця ў Беларусі павінна складаць 78,7 года. Важна зрабіць так, каб у людзей старэйшага ўзросту было дастаткова магчымасцей адчуваць сябе запатрабаванымі, самарэалізоўвацца як мага даўжэй.

Загадчыца аддзела развіцця інавацыйных форм сацыяльнага абслугоўвання НДІ працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Наталля Мількота расказала аб прапановах у сферы актыўнага даўгалецця. Паводле яе слоў, цяпер неабходна мяняць падыходы ў рабоце сістэмы сацыяльнай абароны. З аднаго боку, яна павінна, як раней, аказваць пажылым неабходныя паслугі, дапамогу, але з іншага — стымуляваць актыўнасць пажылых. «У краіне цяпер паўсюль укараняюцца інавацыі, формы работы тыпу Інстытута трэцяга ўзросту. Пажылых навучаюць камп’ютарнай грамаце, іншым сучасным навыкам, прапануюць актыўныя заняткі, напрыклад, скандынаўскую хадзьбу. Развіваецца валанцёрскі рух, у якім самі пажылыя становяцца настаўнікамі, навучаюць адзін аднаго як роўныя», — прывялі прыклады Наталля Мількота.

Яна расказала, як пажылыя грамадзяне могуць уносіць уклад у эканоміу: аказваць паслугі нянек маладым бацькам і догляду састарэлых, прымяняць свой вопыт і кампетэнцыі ў рэалізацыі мясцовых ініцыятыў.

Старэнне насельніцтва ў сельскай мясцовасці ідзе больш выразнымі тэмпамі, таму менавіта ў рэгіёнах павінна быць сканцэнтравана работа па ўкараненні інавацый. «Жыць і развівацца ўстойліва сельскія рэгіёны могуць толькі, калі будзе выкарыстоўвацца патэнцыял пажылых», — рэзюмавала Наталля Мількота.