Цэны на ежу ў розных рэгіёнах Беларусі адрозніваюцца на 50%

Такую выснову зрабіў карэспандэнт «Заўтра тваёй краіны», аналізуючы звесткі Белстата па цэнах на некаторыя прадукты харчавання ў рэгіянальным разрэзе. Адзначым, што справа не ў «свабодных» цэнах – разглядаліся звесткі за кастрычнік, яшчэ да таго, як выйшла пастанова, якая здымае абмежаванні на гандлёвыя і іншыя надбаўкі. Агляд праводзіўся па 29 пазіцыях, якія ахопліваюць практычна ўсе прадукты штодзённага попыту.

Экспарт – вораг таннага

Няцяжка здагадацца, што самым дарагім горадам з гледзішча кошту прадуктаў харчавання ў Беларусі з'яўляецца Мінск. Максімальныя кошты зафіксаваныя тут па 11-ці пазіцыях з 29-ці: паўвэнджаныя кілбасы, рыба, смятана, тварог, цукар, мука, рыс, пшано, бульба, цыбуля, апельсіны. Але дзіўна,
што нават у Мінску ёсць два прадукты, якія з'яўляюцца самым таннымі ў параўнанні з іншымі рэгіёнамі – гэта яйкі і сокі.

Тлумачэнне адно – нізкая цана ёсць вынікам высокай канкурэнцыі на сталічным рынку. Зрэшты, самыя дарагія яйкі і сокі прадаюцца ўжо за МКАД – у Мінскай вобласці. І калі казаць пра яйкі, то не выключана, што больш высокую цану ў галіне дыктуе менавіта мясцовы вытворца, неахвотна пускаючы на рынак канкурэнтаў з іншых рэгіёнаў.

Верагодна гэтай жа прычынай можна растлумачыць і
феномен Брэсцкай вобласці, для якой самымі дарагімі ў краіне аказаліся такія прадукты, як малако, кефір і ёгурт.

Хоць тут працуе адзін з самых раскручаных беларускіх малочных брэндаў – «Савушкін прадукт», які, зрэшты, славіцца і больш высокімі цэнамі ў параўнанні з аналагічнай прадукцыяй шматлікіх іншых беларускіх прадпрыемстваў.

У Брэсцкай вобласці ёгурты ў сярэднім на 65% даражэй, чым у Мінскай, дзе гэты прадукт самы танны. У Брэсцкай вобласці цана на малако вышэй на 12%, а на кефір на цэлых 25% у адносінах да самых танных прадуктаў гэтых груп у суседняй Гродзенскай вобласці.

Экспартная арыентацыя многіх беларускіх флагманаў харчовай індустрыі адмоўна адбіваецца на цэнавай канкурэнцыі на малой радзіме саміх вытворцаў. Гэты выснова пацвярджаецца і тым фактам, што самая высокая цана, на масла і сыр (самыя хадавыя у экспартным плане малочныя прадукты, бо яны маюць больш працяглы тэрмін прыдатнасці) вышэй за ўсё ў Магілёўскай вобласці, якая знаходзіцца бліжэй усіх да асноўным экспартным рынку – Расіі.

Прычым, паводле звестак за верасень, розніца паміж коштам масла ў гэтай вобласці і самым танным маслам, якое прадаецца ў Мінскай вобласці, складае 30%. У Мінскай вобласці і самыя танныя сыры. У Магілёўскай – яны даражэй на 17%.

У лідэрах цэнавых адрозненняў і іншыя малочныя прадукты –
тварог у Менску амаль на 50% даражэй, чым у Віцебскай вобласці, дзе ён з'яўляецца самым танным. Смятана ў Менску даражэй на 35%, чым у Гомельскай вобласці.

Самы дарагі хлеб ядуць у Брэсцкай вобласці

Зрэшты, рэкардсменам па рэгіянальных цэнавых адхіленнях з'яўляецца ... пшано. Цана на яго ў Мінску адрозніваецца ад цаны ў Мінскай вобласці на 75%! Розніца ў цане на рыс – на ўзроўні 20% (даражэй за ўсё ў Менску, танней, чым дзе – у Гомельскай вобласці), на муку – 14%. Мука самая дарагая зноў-такі ў Мінску, а самая танная – у Брэсцкай вобласці. Затое ў Брэсцкай вобласці самы дарагі хлеб! Ён на 32% даражэй, чым хлеб у Гомельскай вобласці.

Даволі моцна адрозніваюцца цэны на сокі – 53%.

У той жа час у Мінскай вобласці – самыя танныя мандарыны (самыя дарагія, з розніцай у 12% – у Гродзенскай). Апельсіны у Менску ўсяго на 9% даражэй, чым у Магілёўскай вобласці. Але калі цэны на садавіну, якая пастаўляецца толькі з-за мяжы ў рэгіёнах адрозніваюцца нязначна, то цэнавыя нажніцы на яблыкі складаюць каля 31%. Самымі дарагімі яны аказаліся ў Магілёўскай вобласці, верагодна, таму, што танныя айчынныя можна вывезці на рынак у Расію, а самымі таннымі – у Брэсцкай вобласці. Бо побач Польшча, якая з'яўляецца асноўным пастаўшчыком яблык у Беларусь, і да таго ж у самой Польшчы цэны на яблыкі, як правіла, ніжэй, чым у беларускіх крамах.

Сур'ёзна адрозніваюцца цэны ўнутры Беларусі па гародніне, хоць у цэлым ўмовы іх росту ў рэгіёнах амаль не адрозніваюцца. Самая дарагая капуста – у Мінскай вобласці – на 21% даражэй, чым у Гомельскай. Гомельская вобласць таксама есць самыя танныя бульбу і моркву. У Мінску бульбу амаль на 25% даражэй, а морква ў Віцебскай – на ўсе 35%. Затое ў Віцебску самая танная цыбуля. У Мінску яна на 40% даражэйшая.

Белстат не знайшоў у Магілёўскай вобласці ялавічыны

Але гэта ўсё гарнір да «асноўнай стравы». А вось тут самым раўнамерным у коштавым плане прадуктам аказваецца курыца. Цана на тушкі курэй ў самай дарагой па гэтым прадукце Магілёўскай вобласці толькі на 5% адрозніваецца ад самай таннай – у Гомельскай.

Па варанай кілбасе адрозненні ўжо даходзяць да 9%. Прычым, тут ужо гэтыя дзве вобласці памяняліся месцамі. У Магілёўскай вобласці таксама самая танная паўвэнджаная кілбаса – у Мінску яна даражэй на 23%. У сталіцы таксама самая дарагая рыба – на 36% даражэй, чым у Гомельскай вобласці.
Затое Мінск з'яўляецца «серадняком» па мясе.

Самая дарагая свініна (з косткамі) – у Віцебскай вобласці, самая танная – у Гродзенскай. Розніца – 11%. Самая дарагая ялавічына (першай катэгорыі) – у Гомельскай вобласці супраць самай таннай у Брэсцкай – з розніцай у 18%.

А вось з ялавічынай усё не так проста. Звестак па цэнах на ялавічыну першай катэгорыі па Магілёўскай вобласці зусім няма. То бок Белстат не змог выявіць ў гандлі ялавічыну першай катэгорыі ў колькасці, неабходным для таго, каб палічыць сярэднюю цану. І так ужо на працягу трох месяцаў

Верагодна, менавіта ў Магілёве жывуць самыя актыўныя экспарцёры тушаў у Расію, куды, як вядома, перапрацаванае беларускае мяса сыходзіць значна горш, чым паўтушы. Цікава і тое, што такая ж сітуацыя з адсутнасцю звестак па цэнах на ялавічыну назіралася ўсе тры летнія месяцы ў дзвюх іншых абласцях -- Брэсцкай і Гомельскай.

Магілёў на другім месцы па цэнах і на апошнім – па заробку

Калі ж прасумаваць кошт адзінкі тавару (як правіла, па кілаграму або літру, для ёгурта - 250 гр.) Па ўсіх 29 асноўных прадуктах харчавання, то вынікае, што ў сярэднім гэты набор будзе каштаваць беларусу 156 032 рублі. Самы дарагі «кошык» ў Мінску – 162 766 рублі, што ў прынцыпе адпавядае і самому высокаму ўзроўню заработнай платы ў Мінску ў параўнанні з іншымі рэгіёнамі. Таму можна было б спісаць рэгіянальныя адрозненні ў цэнах на прадукты харчавання на адрозненні а ўзроўні плацежаздольнага попыту. Але гэта адпаведнасць знікае, як толькі мы пераходзім да менш забяспечаных рэгіёнах. Другім па дарагоўлі (па сукупнасці прадуктаў) рэгіёнам апынулася Магілёўская вобласць (159 733 рублі), якая ў верасні гэтага года была самай нізкааплатных па заработнай плаце.

Самым жа танным набор з 29 прадуктаў аказаўся ў Гомельскай вобласці -152 102 рублі.

Між тым, Гомельская вобласць – далёка не самая бедная з гледзішча заробку. У верасні яна займала трэцяе месца сярод рэгіёнаў паводле ўзроўня заробку, прапусціўшы наперад Мінск і Мінскую вобласць.

Вось так нераўнамерна па суадносінах расходы-даходы жывуць у сацыяльна-справядлівай краіне, дзе няма ні раёнаў крайняй Поўначы, ні цяжкадаступных месцаў, але затое ёсць цэнавы дыктат айчынных вытворцаў,
якія, пастаўляючы сваю прадукцыю на экспарт па зніжаных цэнах, «адрываюцца» на айчынным спажыўцу – як правіла, са свайго ж рэгіёну.