"Жывы хлябок". Як на Глыбоччыне пякуць жытнік па рэцэпце, якому больш за 200 гадоў
У вёсцы Дзеркаўшчына Глыбоцкага раёна пякуць жытні хатні хлеб па рэцэпту, які перадаецца з пакалення ў пакаленне больш за два стагоддзі.
Тэхналогія выпечкі дзеркаўшчынскага хлеба занесена ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны Беларусі.
Старажытны рэцэпт захоўваюць у вёсцы ў некалькіх сем’ях. Носьбіты традыцыі пякуць жытнік для сябе і радні, па замове аднавяскоўцаў, на святы. Тэхналогія складаецца з некалькіх стадый: прыгатаванне «квасніка» (закваскі), на якім расчыняецца хлеб, замешвання і выпечкі.
Адна з гаспадынь, якая пераняла рэцэпт ад сваіх продкаў, — Сцепаніда Лупач. Яна лічыць, што гэтыя чорныя боханы — не проста ежа, а жывая істота. І называе яе ласкава: «хлябок». Як жанчына пячэ галоўны людскі наедак і вучыць гэтаму дачку — глядзіце ў відэасюжэце тэлеканала «Минск. 24док».
Апроч выпечкі хлеба, у спіс элементаў нематэрыяльнай культурнай спадчыны ўваходзяць яшчэ 8 народных традыцый Віцебскай вобласці. Гэта тэхналогія прыгатавання традыцыйнай стравы «Масляны баран» і абрад «Насіць намётку» (Глыбоцкі раён), каляднае ігрышча «Жаніцьба Цярэшкі» і прыгатаванне клёцак з «душамі» (Лепельскі раён), традыцыя ажурнага ткацтва і масленічная абрадавая гульня «Пахаванне дзеда» (Гарадоцкі раён), выраб валёнак (Міёрскі раён), маляваныя дываны віцебскага Паазер’я.