Нясвіжскі замак аднавілі не так, як было раней

Перад адкрыццём 20 ліпеня ўсе гадалі: ці прыедзе 95-гадовая Эльжбета Радзівіл - апошняя жыхарка Нясвіжскага замка. Аднак прыехалі толькі яе пляменнікі Мацей і Мікалай Радзівілы, якія мелі кароткую сустрэчу з Лукашэнкам.

Яны паведамілі, што пані Эльжбета не змагла прысутнічаць з паважнай прычыны. Аднак высветлілася, што княгіня прыбыла ў Нясвіж ужо праз пару дзён пасля гэтага! І таксама спаслалася, што прыехаць на адкрыццё не дазволілі праблемы са здароўем. Візіт быў таемны - у прэсе пра яго не было ні слова.

Але "Еўрарадыё" адшукала жыхарку Нясвіжа, даўнюю знаёмую пані Эльжбеты, якая і ў гэты раз прысутнічала пры наведванні княгіняй замка. Дык што сказала пра сканчэнне рэстаўрацыі апошняя з нясвіжскіх Радзівілаў?..

Спадарыня: “Было шмат пытанняў, у першую чаргу наконт мэблявання асобных пакояў. У апартаментах князя (яе бацькі) пані Эльжбета здзівілася: што робяць агромністыя данцыгскія шафы ў гэтых пакоях? Іх тут ніколі не тое, каб не было, але і быць не магло! Бо яны прызначаліся зусім для іншага кшталту залаў палаца. Былі пастаўленыя пытанні: чаму, калі ходзіш у Луўры, то зразумела, што гэтая спальня належала Марыі Антуанеце? А тут проста - абстрактная “спальня князя”. Якога князя? Пры музеіфікацыі не было ўлічана, што вось гэта - спальня канкрэтна Альбрэхта Радзівіла, а вось гэта - кабінет Марыі Ружы з Браніцкіх, апошніх уладароў замка…”

 

 

 

 

 

Іншае пытанне, якое ўзняла пані Эльжбета, - размяшчэнне партрэтаў.
 

 

 

Музеіфікацыя замка пакідае шмат пытанняў. Уявіце: шыкоўная зала, распісаная золатам, сцены абшытыя дарагой тканінай, а экспанаты - некалькі дзясяткаў манет пад шклом... Прычым не самых рэдкіх - такія можна ўбачыць у любым раённым краязнаўчым музеі, а некаторыя з іх прыдбаць на блышыным рынку на Ждановічах па 20-100 тысяч. У іншым пакоі - выстава мінералаў. Сапраўды, колькі стагоддзяў таму ў замку была такая калекцыя. Аднак ці здзівіш гэтым сённяшняга наведвальніка?..

 

Спадарыня: “У пані Эльжбеты, канешне, засталося адчуванне, што гэта проста музей, а не замак Радзівілаў. Бо калі ствараюцца інтэр’ерныя экспазіцыі - у першую чаргу, канешне, важна перадаць інтэр’ер той залы, якую ты аднаўляеш. І калі былі ў палацы дзве спальні на другім і трэцім паверсе з боку князя і дзве спальні з боку княгіні - трэба было так і аднаўляць, а не расцягваць гэтую мэблю па розных пакоях…”

 

Дарэчы, у замку экспануецца толькі АДЗІН ложак - той самы “ложак князя”. А дзе спалі астатнія сямейнікі? Апроч гэтага, у экспазіцыйнай частцы няма НІВОДНАЙ прыбіральні. Атрымліваецца, што князі хадзілі на двор “да ветра”?.. Пры тым, што ў іншых еўрапейскіх музеях - Польшчы, Чэхіі, Нямеччыны - у падобных выпадках турыстам заўжды паказваюць “княскія сарціры”.

 

 

 

Адзінае, што адназначна парадавала княгіню, - гэта замена скандальнай вежы.

 

Спадарыня: “У прынцыпе пані Эльжбета вельмі задаволеная, што ўдалося змяніць купал вежы. Бо вежа за яе часам, ды і раней, была барокавая, а не рэнесансная. Таму гэта яна адзначыла як станоўчы момант рэстаўрацыйных работ”.