Алесь Мара. Час пакаяння

Алесь Мара

Час пакаяння

             ...Сысу пазычаў грошы на пітво?

               (З каментару на сайце «Свабоды»)

Сысу ты грошы

                    даваў на гарэлку? 

Плаціў за вершы якою

                             меркай? 

Пытанне рубам... Б’е напавал. 

І ты, Брут, — разам з ім

                                    «вупіваў»?

І ты, і ён — забівалі паэта... 

Маўчу... Няпросты адказ
 

                                    на гэта.

Маё ты хочаш пачуць
 

                                прызнанне.

Адказ такі — якое пытанне.

І я скажу за сябе і за тых.

Не шкадаваў я сваіх
 

                               залатых.

***

Да Дому свайго

               літа-та-та-таратара

Ішлі паэты з напоўненай
 

                            тарай. 

Ў кішэні даляр, «заяц», 

                          марка і літа. 

Па поўнай, па венчык

                        было ўсім наліта, 

І ў кожнага свой быў

                        наседжаны столік. 

Галоўны сярод іх з Гарошкава

                                        Толік

Рукалісь з паэтам 

                             мастак і артыст. 

Касіў пад сваіх у куточку 

                                 «гэбіст». 

Калі ж у кагосьці пустая 

                                  кішэнь, 

Не выганялі... Не гналі 

                                ў каршэнь. 

Народу, што вулей

                       у гэткае залі, 

Чуваліся дома — не як 

                     на вакзале. 

Было — як сплыло... 

                    ўжо не вернеш ніяк. 

Заходзілі зрэдку 

                    Кулік і Пазьняк. 

Ах, як мы сядзелі!... 

                   пяялі... гудзелі. 

Здавалась — нязломкі... 

                  й дзяўчаты у целе. 

Як хуценька, хутка

                   дзянькі праляцелі. 

А ты ўсё пытаеш... 

                    ты грошы даваў? 

Ды, каб жа на тое... 

                    каб гэта я знаў. 

Я б міма кілішка

                    яму наліваў. 

А корак з бутэлькі

                    у сэрца цаляе. 

Старая з касою ў начоўках

                                люляе.

І з цмокам зялёным 

               прайграны двубой. 

Я быў... сядзеў поруч, 

                  чамусь не з табой. 

А ён як ваўчо... 

                  як паранены звер. 

Давай пашкадуем... 

                  паплачам цяпер. 

Упоцемках йшлі

                  неяк крыва дахаты. 

«Ён сам вінаваты, 

                 ён сам вінаваты» 

Па таленце жыў

                 і па таленце піў. 

З ягоных «сяброў» нехта

                цешыўся, кпіў... 

«Ужо не ўзляціць, не падымецца

                                 вышай. 

Капец... Нічагуткі цяпер

                                  не напіша». 

І з бара выводзяць

                п’янога кліента. 

Ты за-да-ва-лё-ны...

                 няма канкурэнта. 

Даваў, прызнаюся, 

                яму на пітво... 

Пакаюся... грэшны. А ты? 

                       гэта...  во... 

Дзе быў? Што рабіў? 

                     Мо, забыўся нагладка? 

Так. Я вінаваты... 

                     мне скрушна і гадка... 

Не сквапны. Даваў яму 

                       лішнюю сотку. 

Не аб сцяну ж галавой

                       тую котку.

Закопвалі талент глыбока... 

                             глыбока. 

Ды выйшла не так... 

                         усё вылезла бокам. 

Яно — як расточак 

                         зялёны праб’ецца, 

Нікуды, нішто проста так

                         не дзяецца. 

Пасеяна зерне... 

                          не страчаны плён. 

«Вянок» у Максіма... 

                          у Толіка — «Лён». 

***

Так цесна... задушна... 

                           якое халеры? 

Куды ні кінь вокам —

                          усюды Сальеры. 

Зайздроснікі... хціўцы. 

                          І кожны з нас хлус. 

Рассыпаны звёны... 

                         такі беларус. 

Пігмеям далёка расці 

                         да Калоса. 

На гэткіх глядзяць скасавурана, 

                                       коса, 

І я сярод іх у аблуднай 

                                   гаморы. 

За ўсім назіраў

                          чалавечак з «канторы». 

Кроў з раны смакталі

                         і рэзалі жылы. 

Пасля на магілу 

                        цвяты палажылі. 

***

О, край мой! О, людзі! 

                       якія пакуты

Таму, хто прад вамі

                       аголенаскуты. 

Хто вольны — як вецер, 

                       нявольнік свабоды. 

Як вы не шукае

                        выгоды і броды. 

О, людзі!.. паплечнікі, 

                         родныя брацця. 

Не шлю на сябе і на вас

                        я пракляцця. 

Не б’ю у званы... 

                        не крычу ў паняверцы, 

А ціха шапчу... 

                        вы паверце, паверце... 

За ім паэт будзе, 

                        паэта не біце, 

Любіце сябе

                      і яго вы любіце. 

Барсукі — Мінск, 2010