Вуай-шан хао

Пасля таго як Кітай паабяцаў укласці ў эканоміку Беларусі 15 мільярдаў даляраў, а Расія паказала хвігу, Лукшэнку быццам даўбешкай па галаве стукнула.

— Вось што, хлопцы, — сказаў ён неяк, седзячы за вячэрай у цесным кружку сяброў-аднадумцаў (адзін з іх быў выдатны бізнэсовец, а другі — не менш выдатны хакеіст). — А Пазняк, бадай што, меў рацыю: ніякія мы не расійцы, а кітайцы.

Менавіта з гэтай хвіліны пачалася пагалоўная кітаізацыя нашай краіны. І першай галавой, выстаўленай у амбразуру, стала галава дыктаркі нядзельнай праграмы «Панарама». Дыктарка з’явілася на экране тэлевізара з гэтак падведзенымі вачыма, што яны здаваліся раскосымі.

— Вуай-шан хао! — сказала яна і, лыпнуўшы два разы доўгімі, як вееры, вейкамі, салодка і лісліва па-кітайску ўсміхнулася.

«Во, на табе!» — разявіўшы рот, вылупіўся на яе я. І гэтак, з разяўленым ротам, лёг спаць

Зрэшты, не я адзін. Напрыклад, мой кіраўнік аддзела ў Інстытуце гісторыі НАН, дзе я ўжо дзесяць гадоў падзвіжнічаў на ніве гістарычнай навукі. Назаўтра, як толькі я (па-ранейшаму з разяўленым ротам, які ў мяне не закрываўся хоць крыкам крычы) з’явіўся ў інстытуце, прафесар выклікаў мяне ў кабінет. І сказаў, зморшчыўшыся, як ад болю пад рэбрамі:

— Вось што, Аляксандр: я з сённяшняй раніцы не Іван Сяргеевіч Хануркін, а Ван Сяхань.

— Як? — залыпаў я вачыма і нарэшце закрыў рот.

— Ага, так — Ван Сяхань, — сумна пацвердзіў ён, падышоў да мяне і, узяўшы за гузік на пінжаку, унурыўшыся ў падлогу, ціха, амаль інтымна, прамовіў:

— А ты з гэтай хвіліны не Аляксандр, а Ля.

— З чаго гэта раптам? — увесь пахаладзеў я. — Не хачу я быць ніякім Ля! Мяне мама Сашам назвала, Аляксандрам!

— Што мама, — скрывіўся прафесар, — калі ўжо ёсць праграма «Дзесяць крокаў», якую зацвердзіў сам — тут ён тыцнуў пальцам у столь, — Ляо Лу.

— А хто такі Ляо Лу? — насмеліўся запытацца я.

— Ну як жа, — ускінуў ён на мяне спакутаваныя вочы. — Няўжо не здагадваешся?

— Не, — адмоўна хітнуў я галавой.

Прафесар кіўнуў на партрэт на сцяне кабінета, над пісьмовым сталом.

Я не знайшоў, што сказаць, толькі няпэўна паціснуў плячыма. Зрэшты, Ван Сяхань і не чакаў ад мяне ніякіх слоў. Пусціў гузік, які так і не здолеў адкруціць, узяў мяне пад руку, падвёў да аднаго з двух фатэляў, якія стаялі ля люстранога століка і, пасадзіўшы, сам сеў насупраць.

— Але чаму Ляо Лу, адкуль гэта ўзялося? — вымавіў я, чухаючы, як дурань, патыліцу

— Ну як жа! — дзівіўся маёй нездагадлівасці Ван Сяхань. — Ляо — гэта імя ад Аляксандра, ну, а Лу…

— Пачакайце: як жа Ляо можа быць ад Аляксандра, калі я таксама Аляксандр, але не Ляо, а толькі Ля?

— А, вось што цябе засмучае! — тонка ўсміхнуўся прафесар. — «О» — гэта не проста «о» ў слове Ляо, а Ооо! — тут ён зноў падняў угару палец, — які чалавек!

— Вось у чым справа! — дайшло нарэшце да мяне. — Не, не хачу я быць ніякім Ля.

— Што ж, вольнаму воля, — панура, паглядзеўшы ў акно, сказаў прафесар, перайшоў на «вы» і запытаўся, буду я пісаць заяву аб звальненні па асабістым жаданні, ці ён звольніць мяне сам у сувязі са скарачэннем штату, ці ўсё ж я яшчэ крыху падумаю.

— Падумаю, — вырашыў я. Тым больш у мяне была такая важная і цікавая тэма дысертацыі, што кінуць яе я не меў маральнага права.

— Вось якраз наконт дысертацыі я цябе і выклікаў, — таксама прыгадаў прафесар. — У цябе ж «Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага этнасу»?

І моўчкі падаў мне цыркуляр з Адміністрацыі прэзідэнта. З тэксту, што ішоў ніжэй за пагрозлівы надпіс " Сакрэтна», я даведаўся, што канцэпцыю, згодна з якой продкамі беларусаў былі славяне і балты, належыць лічыць цалкам заганнай. І, выкінуўшы яе на сметнік як неадпаведную гістарычнай праўдзе, прыступіць да выпрацоўкі новай.

— А каго ж тады лічыць нашымі продкамі? — адарваўшыся ад паперы, дрыжачым голасам запытаўся я.

— Кітайскую народнасць гаў.

— Як?! Гаў? — жахнуўшыся, выціснуў я. — Але прабачце, прафесар, гэта цалкам немагчыма: як жа яны да нас, гэтыя «гаў», трапілі?!

— Ну, як-як! — нервова перасмыкнуў ён плячыма. — Прыйшлі сабе…

— Як прыйшлі? За дзесяць тысяч кіламетраў?!

— Ага, за дзесяць. Спусціліся на нечым накшталт сноўбордаў з Гімалайскіх гор і пашыбавалі праз мангольскія стэпы да Урала, а тут ужо рукой было падаць… Таму старэйшым братам будзем лічыць кітайцаў і разам з імі, у адной сям’і, крочыць да светлага заўтра, якое ўжо не за гарамі, пад кіраўніцтвам нашага вялікага кормчага і Ооо! — тут ён зноў узняў угару палец, — якога чалавека! Зразумеў?

— Зразумеў, — хітнуў я галавой і, хістаючыся, пайшоў з кабінета прэч…

— Можа наліць чарачку каньяку ці выклікаць «хуткую»? — ледзь не плакала, стоячы нада мной увечары, жонка.

— Не, не трэба, — стагнаў я і толькі прасіў. — Вады!

Жонка ішла на кухню, дзе, пусціўшы з крана халодную ваду, мачыла ручнік, каб пакласці яго мне на гарачы лоб.

У «Панараме» дыктарка паведамляла, што прэзідэнт Ляо Лу правёў нараду ў Адміністрацыі на вуліцы Мао Цзэдуна, 38 па пытаннях бягучай палітычнай сітуацыі. Сярод іншага кіраўнік выказаўся па гэтак званым моўным пытанні, не забыўшыся прайсціся нагамі па пісьменніках.

— Дайце мне, дайце мне «Хуанлоўмын», ці, на горшы выпадак, «Саньгачжы ян’і» — запатрабаваў ён у пісьменнікаў і, прыціскаючы свае вялікія моцныя рукі да шырокіх грудзей, шчыра дадаў. — І я вам заплачу!

Друкуецца скарочана.